Najbardziej zadłużone kraje na świecie

Niemal każde państwo ma dziś długi - wobec swoich obywateli, wobec swoich sąsiadów i innych krajów, czy wobec światowych organizacji. Niektóre są przez to w sporych kłopotach, inne ogłaszały już swoje bankructwo. Są też takie, które pomimo gigantycznego zadłużenia, fantastycznie sobie radzą. Jednak, co ciekawe, wśród tych najbardziej zadłużonych nie ma żadnego kraju, który jest powszechnie kojarzony z biedą, ubóstwem czy problemami gospodarczymi.

Gospodarka Hiszpanii jest czwartą co do wielkości w strefie euro. Dziś dług publiczny przekracza ponad 100 proc. PKB, chociaż jeszcze dwa lata temu sięgał on 68,5 proc. To jeden z krajów zaliczanych do niechlubnego grona "świnek", czyli państw, które są zagrożeniem dla strefy euro.

Hiszpania była przez ostatnie pół wieku jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy. W 2009 PKB wyniósł 1052 mld euro, czyli 23,5 tys. euro na mieszkańca.

Hiszpania uporała się w ostatnich latach ze zmorą, jaką była znaczna inflacja, która od 1990 r. spadła z ponad 9 proc. do obecnie ok. 2,5-3 proc. Inny problem to masowe bezrobocie. Dziś według Eurostatu wynosi ono 26,2 proc. i największe jest wśród młodych, co stwarza napięcia społeczne.

Stosunek zadłużenia wobec PKB wynosi 66,34 proc. Brazylia przez dobrych kilka lat, dzięki globalnej koniunkturze na wschodzących rynkach i silnemu zaangażowaniu państwa w procesy ekonomiczne, chwaliła się cudem gospodarczym. Była drugą wschodzącą gospodarką na świecie.

Jednak od kilku kwartałów wzrost PKB wyhamował, a obywatelom we znaki daje się inflacja. Nie można nie wspomnieć, że niezadowolenie społeczne ostatnio było tak duże, że Brazylijczycy, którzy kochają piłkę nożną, nie chcieli u siebie organizacji mistrzostw świata w tej dyscyplinie.

Stosunek zadłużenia wobec PKB wynosi 89,12 proc. To jedno z najbogatszych państw świata, które dzięki wysokiemu dochodowi przypadającemu na głowę mieszkańca jest członkiem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz należy do grupy G8. W ostatnich latach kraj ten osiągnął szybki wzrost, niskie bezrobocie i spore nadwyżki budżetowe na szczeblu federalnym.

Jeszcze w 2008 r. stosunek długu publicznego do PKB wynosił tylko 66,5 proc., jednak w trakcie kryzysu rząd zdecydował się na stymulację gospodarki, która zaowocowała zwiększeniem długu i deficytu publicznego.

Stosunek zadłużenia Chin wobec PKB wynosi tylko 22,4 proc. W 2010 r. stosunku zadłużenia do PKB wynosił 17,7 proc., w kolejnym już 33,5 proc., by potem systematycznie spadał do obecnego poziomu.

Stosunek zadłużenia Wielkiej Brytanii wobec PKB wynosi 90,6 proc. Chociaż kraj ten dług ma spory, to radzi sobie całkiem nieźle. Jednak nie jest to tylko zasługa samych Brytyjczyków. Jak wyliczyło Biuro Odpowiedzialności Budżetowej, dzięki napływowi imigrantów na wyspy kraj ten utrzymuje się w dobrej formie. Gdyby nie oni, to w ciągu 50 lat dług publiczny wzrósłby do poziomu 175 proc. PKB.

Mimo tego, że wiedza ta jest powszechna, to nastroje antyimigranckie są u Brytyjczyków silne. Aktywiści, którzy sprzeciwiają się napływowi obcych argumentują, że mogą być nieco biedniejsi, bo społeczna strona problemu imigrantów jest znacznie większa niż potencjalne korzyści.

Stosunek zadłużenia Francji wobec PKB wynosi 93,5 proc. Jeszcze do 2009 r. zadłużenie trójkolorowych trzymało się na poziomie około 60 proc., jednak w 2010 r. doszło do wzrostu o ponad 10 proc. i od tamtej pory dług publiczny stale rośnie. Obecnie na jednego Francuza przypada około 30 tys. euro długu.

Jednym z istotnych problemów gospodarki Francji jest bardzo powolny wzrost. Według ostrożnych szacunków francuskiego resortu finansów tegoroczny wzrost PKB ma wynieść 0,9 proc.

Nie pomaga też deficyt budżetowy, który w 2013 r. wynosił 4,1 proc. Rząd, na żądanie Unii Europejskiej, ma za zadanie obniżyć go do 2015 r. do poziomu 3 proc. PKB.

Stosunek zadłużenia Włoch wobec PKB wynosi 132,6 proc. Od 10 lat wskaźnik ten przekracza w Italii 100 proc. Przez kilka lat kształtowało się na w miarę stabilnym poziomie około 103-106 proc. Jednak między 2009 a 2010 r. odnotowano przyrost długu o 10 proc. i od tamtej pory rósł on regularnie aż do dzisiejszego poziomu.

Obecny poziom jest najwyższy od 1924 r., kiedy to wybory wygrał Benito Mussolini rozpoczynając tym samym 20-letni okres swoich dyktatorskich rządów. Niestety program oszczędnościowy wdrożony przez rząd premiera Mario Montiego, w ramach którego m.in. podniesiono podatki, nie przyniósł spodziewanych efektów.

Stosunek zadłużenia Niemiec wobec PKB wynosi 78,06 proc. Niemcy to największa gospodarka w Europie i piąta na świecie. Jednocześnie jest to trzecie państwo na świecie pod względem zadłużenia mierzonego wartością długu w twardej walucie. W odniesieniu do PKB niemiecki dług porównywalny jest do większości krajów wysoko rozwiniętych.

Jednak dług publiczny RFN oraz związane z nim odsetki, rosnące koszty systemu opieki zdrowotnej i emerytalnego, a także bezrobocie, są poważnym problemem finansowym i gospodarczym tego kraju. Istotnym czynnikiem, który wpłynął na wzrost zadłużenia było wdrożenie od 2008 r. przez rząd programów stymulujących wzrost gospodarczy w czasach kryzysu.

W zestawieniu wysokości długu pod względem jego wartości Japonia zajmuje drugie miejsce na świecie. Jednak, gdyby porównać wartość ich długu do PKB to wysuną się na pierwsze miejsce ze wskaźnikiem aż 237,35 proc.!

Przy czym jest to jednocześnie trzecia pod względem wielkości gospodarka narodowa świata, po Chinach i USA. Do niedawna zajmowała drugie miejsce, ale po 40 latach wyprzedziły ją Chiny.

Przez trzy dekady, od lat 60 do 80. ubiegłego wieku Japonia rozwijała się w niesamowitym tempie. Jednak pod koniec lat 80. rozpoczął się etap stagnacji gospodarczej, przez ostatnią dekadę XX wieku średni wzrost PKN wynosił około 1,5 proc. rocznie.

W późniejszych latach podjęto stanowcze kroki w celu pobudzenia gospodarki, co doprowadziło do zwiększenia ich długu publicznego. Sytuacja się nie poprawia, jak wynika z wyliczeń Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Japonia tylko w tym roku będzie musiała pożyczyć kwotę równą 58,1 proc. swojego PKB.

Pod względem wysokości długu wyrażonej w dolarach USA są najbardziej zadłużonym krajem na świecie, aczkolwiek w porównaniu do ich PKB zadłużenie wynosi "tylko" 104,52 proc.

Skala zadłużenia USA jest tak duża, że ich dług publiczny wynosi mniej więcej tyle, co łączne zadłużenie największych 12 gospodarek świata z pominięciem Japonii. Spadku tempa wzrostu długu USA nie ma raczej co oczekiwać przez najbliższe kilka, a nawet kilkanaście lat.

Jeśli dług będzie rósł dalej w tym tempie to do końca dekady osiągnie poziom 25 bln dolarów. Do największych kredytodawców USA należą: Chiny, Japonia, Wielka Brytania, kraje OPEC oraz Brazylia.

Na zdjęciu: zeszłoroczne negocjacje polityków na temat budżetu USA.

Polska zadłużona jest na 296,649 milionów dolarów, co równa się 57,48 procent naszego PKB. W porównaniu do reszty krajów z pierwszej dziesiątki - np. do Niemiec - nasze zadłużenie jest stosunkowo niewielkie. Jednocześnie mamy największe zobowiązania finansowe spośród krajów naszego regionu. Mamy nawet większe zadłużenie niż Rosja, która musi oddać innym 283,973 milionów dolarów.

Po zestawieniu widać, że większość krajów które znajdują się na liście najbardziej zadłużonych to jednocześnie te państwa, o których myślimy w kategoriach bogactwa, wysokiego rozwoju i dobrobytu. Wysokie zadłużenie nie jest w ich przypadku tak bardzo dokuczliwe. Może poza USA, gdzie niemal tradycją stały się już coroczne negocjacje między republikanami a demokratami, mające na celu uchwalenie nowego budżetu przed zamknięciem roku fiskalnego.