Nie oddadzą pomocy po zmianie interpretacji
Firmy nie będą zwracały wsparcia na zatrudnianie osób, które orzeczenie o niepełnosprawności uzyskały już w trakcie pracy.
Tak wynika z pisma, które Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych skierował do Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON) po zmianie interpretacji przepisów dotyczących uzyskania dofinansowania na zatrudnianie niepełnosprawnych niepowodującego tzw. efektu zachęty, czyli wzrostu zatrudnienia tych osób.
Z dokumentu wynika, że dopiero od 12 sierpnia 2010 r. pobierane dofinansowanie będzie uważane przez PFRON za już nienależne, a tym samym wymagające zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych. Chodzi o wsparcie uzyskane na pracowników tzw. starych, którzy byli zatrudnieni przed 1 stycznia 2009 r. i dopiero po tej dacie uzyskali status niepełnosprawnego, a zatem pracodawca nie mógł na nich przed tą datą uzyskiwać pomocy z PFRON. Podobnie jest w wypadku pracowników tzw. nowo zatrudnionych po 1 stycznia 2009 r., którzy w miesiącu przyjęcia byli zdrowi, a później uzyskali wspomniany status.
– Interpretując pismo zgodnie z zasadami wykładni tekstu prawniczego, można wyciągnąć wniosek, że pobieranie dofinansowania do 12 sierpnia było zgodne z prawem i nie trzeba będzie robić korekt ani zwracać uzyskanej pomocy – mówi Edyta Sieradzka z OBPON.
Grube miliony
– Na szczęście w naszej firmie nie mamy dużych kłopotów z pracownikami, którzy w trakcie zatrudnienia stali się niepełnosprawni. Cieszy nas mimo wszystko, że PFRON uznał, iż dopłat do ich wynagrodzeń pobranych przed 12 sierpnia nie trzeba zwracać. Dla wielu firm konieczność oddania dopłat mogłaby oznaczać kłopoty finansowe – mówi Marzenna Grochowicz z firmy Gwarant SA z Opola.
Jej zdaniem niedopuszczalne jest, że bez zmiany przepisów urząd zmienia zasady o 180 stopni. Czyli jednego dnia coś jest zgodne z prawem, drugiego już nie. Taki stan uniemożliwia racjonalne prowadzenie firm, zakłóca rozwój. Przedstawicielka Gwaranta ma nadzieję, że PFRON nie zmieni stanowiska w sprawie zwrotu dopłat.
Nie wiadomo, ilu pracowników było objętych pomocą, której wypłatę zakwestionowało Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Jak poinformował Tomasz Leleno, rzecznik prasowy PFRON, fundusz nie ma takich danych.
O skali problemu mówią wyniki ankiety przeprowadzonej przez OBPON. 60 firm zgłosiło do ewidencji PFRON w 2009 i w pierwszej połowie 2010 r. 788 pracowników, na których zgodnie z wyjaśnieniem PFRON nie mogą uzyskiwać dofinansowania. Jeśli miałyby zwracać pomoc, to jej kwota szacowana jest na 8,5 mln zł.
Zwolnią i zatrudnią
Większość firm poradziła sobie z ograniczeniem dopłat do wynagrodzeń osób, które – zdaniem PFRON – były zatrudniane bez spełnienia tzw. efektu zachęty. Po prostu rozstały się za porozumieniem stron z pracownikami, na których – zgodnie z nową interpretacją – nie przysługuje pomoc, a następnie nawet po jednym dniu przerwy przyjęły ich ponownie.
– Kłopot z wprowadzeniem takiego rozwiązania miały spółdzielnie inwalidów, gdyż tam sprawa rozstania z członkiem spółdzielni jest skomplikowana, ale zwykłe firmy zatrudniające takich pracowników na umowy o pracę dalej będą korzystać ze wsparcia – mówi Edyta Sieradzka.
Pracodawcy skierują wystąpienie do Komisji Europejskiej o szczegółowe wyjaśnienie wykazywania tzw. efektu zachęty.
Tomasz Zalewski