Obliczanie emerytur i rent zgodne z konstytucją
Obliczanie emerytury lub renty w oparciu o
składki z kolejnych 10 lat, wybranych z ostatnich 20 lat
poprzedzających rok przejścia na emeryturę lub rentę, jest zgodne
z konstytucją - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny.
Trybunał rozpoznał skargę konstytucyjną Haliny S., do której dołączył się Rzecznik Praw Obywatelskich. Do wyliczenia emerytury kobiety przyjęto zarobki z lat 1984-1993, mimo że w latach 1992- 1993 nie pracowała.
|
Polecamy: » Poradniki na temat rynku emerytalnego » Najnowsze wiadomości z kraju i świata » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej |
| --- |
|
Polecamy: » Poradniki na temat rynku emerytalnego » Najnowsze wiadomości z kraju i świata » Codzienny przegląd prasy ekonomicznej |
Skarżąca nie mogła skorzystać z przepisu, zgodnie z którym mogłaby ubiegać się o emeryturę na podstawie składek z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych, gdyż potrafiła wykazać wynagrodzenie jedynie z 15.
W ocenie RPO, prowadzi to do "zachwiania proporcjonalności wkładu ubezpieczonego do wysokości emerytury dla znaczącej części ubezpieczonych".
TK stwierdził, że kwestionowana regulacja zapisana w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie narusza istoty prawa do zabezpieczenia społecznego.
Zdaniem TK, jest ona zgodna z zasadą względnej proporcjonalności wysokości świadczeń do indywidualnego wkładu w budowę ubezpieczeń społecznych, a świadczenia obliczone na jej podstawie są co do zasady podwyższane do wysokości najniższej emerytury.
Jak podkreślał Trybunał, skarżona metoda obliczania emerytur nie narusza także zasady lojalności państwa względem obywateli, m.in. dlatego, że została wprowadzona do polskiego systemu prawnego z ośmioletnim wyprzedzeniem jako element reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Jej rygoryzm jest łagodzony przez inne przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które gwarantują minimalną wysokość emerytury i umożliwiają na wniosek osoby zainteresowanej jej obliczenie inną metodą (w oparciu o składki z 20 lat, wybranych z całego okresu ubezpieczenia).
TK jednocześnie dostrzega istniejące w praktyce trudności z udokumentowaniem wysokości wynagrodzenia, wynikające z braku obowiązku przechowywania dokumentacji płacowej w okresie PRL.
W opinii Trybunału, kwestionowany przepis pozwala na obliczanie emerytur w sposób jednolity dla wszystkich ubezpieczonych w oparciu o kryteria, które nie prowadzą do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji poszczególnych zainteresowanych i mieszczą się w ramach rozwiązań dopuszczalnych w świetle przepisów konstytucji.
Z kolei zdaniem RPO, przepis ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest niezgodny z art. 67 Konstytucji, regulującym prawo obywateli do zabezpieczenia społecznego w przypadku niezdolności do pracy.
RPO zwraca uwagę, że "wielkość wkładu ubezpieczonego do systemu ubezpieczeń społecznych może być oceniana nie tylko na podstawie stażu ubezpieczenia, ale także na podstawie wysokości wnoszonych składek".
Ze skarg, kierowanych do RPO, wynika, że ubiegający się o emeryturę mają także problem z udokumentowaniem wysokości zarobków. Prowadzi to do sytuacji - jak pisze rzecznik - pobierania emerytury lub renty w najniższej wysokości, przyjmowania tzw. miejsc zerowych przy ustalaniu podstawy emerytury lub renty z kolejnych od 3 do 10 lat, a także braku możliwości wyboru - do ustalenia podstawy świadczenia - 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok zgłoszenia wniosku.
