Odwrócona hipoteka nie będzie hitem na polskim rynku

Odwrócony kredyt hipoteczny nie będzie w żadnym banku w Polsce flagowym produktem; na świecie też nie jest hitem - mówi dyrektor Zespołu Bankowości Detalicznej i Rynków Finansowych w Związku Banków Polskich Norbert Jeziolowicz.

Senat na rozpoczynającym się w środę 8 października posiedzeniu zajmie się ustawą o odwróconym kredycie hipotecznym. Zgodnie z nią bank będzie wypłacał swojemu klientowi przez określony czas lub jednorazowo świadczenie pieniężne, zabezpieczone hipoteką ustanowioną na nieruchomości.

Jeziolowicz podkreślił, że ustawa powinna chronić zarówno interesy banku, jak i klienta. - Chodzi przecież o klientów wymagających większej ochrony, osoby starsze wystawiające niejako swoją nieruchomość na sprzedaż - zaznaczył.

Jak mówił, po publikacji regulacji w Dzienniku Ustaw banki rozpoczną analizę opłacalności tego kredytu. - Można zaryzykować stwierdzenie, że odwrócony kredyt hipoteczny nie będzie w żadnym banku w Polsce flagowym produktem. Będzie to raczej niszowy produkt, najprawdopodobniej nie oferowany przez wszystkie banki - ocenił.

Dyrektor w Związku Banków Polskich (ZBP) poinformował, że w Stanach Zjednoczonych odwrócone kredyty hipoteczne stanowią tylko ponad 1,5 proc. całego rynku kredytów hipotecznych. - Nawet jeśli w naszym kraju będzie to trzykrotnie więcej, to i tak będzie to niewiele w odniesieniu do całego rynku kredytów hipotecznych - podkreślił.

Według Jeziolowicza obecnie widać zainteresowanie takim kredytem w naszym kraju. - Emeryci i osoby starsze zgłaszają zapytania w tej sprawie do Związku Banków Polskich - powiedział.

Jego zdaniem dwa czynniki mogą wpływać na wzrost popytu na ten produkt - niewielkie świadczenia emerytalne, a także fakt, że spora liczba Polaków ma nieruchomości na własność, co jest warunkiem podstawowym do skorzystania z oferty banku.

- Z drugiej strony mamy w Polsce tradycję zostawiania dzieciom czy rodzinie nieruchomości w spadku. To może z kolei wpłynąć na obniżenie zainteresowania tym produktem - zaznaczył.

Jeziolowicz uważa, że obowiązki informacyjne nakładane na banki przez ustawę są podobne do obecnych znajdujących się w przepisach dotyczących kredytów hipotecznych. - Obowiązki informacyjne banków muszą być odpowiednio obszerne, by klient miał świadomość tego, na co się decyduje, jakie ponosi koszty i jakie będzie miał profity z tytułu umowy - ocenił.

- Może się jednak zdarzyć, że przepisy dotyczące rozliczania się z ewentualnymi spadkobiercami mogą spowodować dodatkowe ryzyko dla banków. Będzie się on przecież rozliczał nie według faktycznej ceny sprzedaży nieruchomości, tylko według ceny wynikającej z operatu szacunkowego wartości tejże nieruchomości - zaznaczył.

0 W ofertach odwróconej hipoteki banki będą mogły decydować, o jakich klientów chcą zabiegać - wskazuje analityk Home Broker Marcin Krasoń. - Jednak z powodu wielu obowiązków i ograniczeń nałożonych na banki przez ustawę, ofert takiego kredytu może być niewiele - przewiduje.

- Odwrócona hipoteka to nowość na polskim rynku. Ma ona umożliwić osobom posiadającym mieszkanie uwolnienie kapitału w nim zamrożonego. Właściciel nieruchomości otrzyma pieniądze w zamian za to, że po jego śmierci bank przejmie mieszkanie, chyba że spadkobiercy zdecydują się je wykupić - wskazał Krasoń.

Jak mówił, z przyjętej przez Sejm ustawy wynika, że wypłata pieniędzy w ramach odwróconego kredytu hipotecznego może być jednorazowa lub w ratach. - Liczba rat i ich wysokość będą określone w umowie. To oznacza, że - w przeciwieństwie do renty dożywotniej - wypłata rat odwróconego kredytu hipotecznego może ustać przed śmiercią kredytobiorcy, co może postawić go w nieciekawej sytuacji finansowej, gdy jego dochody nagle spadną - ocenił.

Zgodnie z ustawą umowa odwróconego kredytu hipotecznego może być zawarta zarówno przez osobę samotną, jak i małżeństwo. - W tej drugiej sytuacji po śmierci jednego z małżonków pieniądze będą wypłacane dalej. Ciekawostką jest, że choć odwrócona hipoteka jest teoretycznie produktem przeznaczonym dla seniorów, to ustawa nie precyzuje minimalnego wieku osób, które mogą z niej skorzystać. Mówi jedynie, że kredytobiorcą może zostać osoba fizyczna, która jest właścicielem nieruchomości lub przysługuje jej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo użytkowania wieczystego - dodał Krasoń.

Zatem - jak podkreślił analityk Home Broker - to banki, konstruując ofertę, będą mogły zdecydować, o jakich klientów chcą zabiegać. - Należy jednak zadać pytanie, czy banki w ogóle będą zainteresowane oferowaniem tego rodzaju produktu. Ustawa nakłada na nie sporo obowiązków i ograniczeń i może okazać się, że nie ma wielu chętnych. Bank chcący działać na tym rynku, będzie musiał mieć przecież specjalny dział do zarządzania nieruchomościami, a to generuje spore koszty - zaznaczył.