Olej palmowy w produktach dla dzieci. "Dlaczego wy trujecie ludzi?"

Na Facebooku pojawił się post pana Waldemara, który nie krył swojego oburzenia, gdy zobaczył w składzie kaszki dla dzieci olej palmowy.

"Oczom nie wierzę. Dlaczego kaszki, które podaje się dzieciom po 4-tym miesiącu życia zawierają olej palmowy?! Cytując klasyka: Dlaczego wy trujecie ludzi?” - pisze i jednocześnie pyta, zirytowany mężczyzna.

Komentarze pod postem są różne. Część osób podziela zdanie pana Waldemara, że skandalem jest dodawanie do produktów dla dzieci oleju palmowego. Część uważa, że nie ma w tym nic złego, jeżeli olej nie znajduje się w produkcie w postaci utwardzonej. Postanowiłam skonsultować się z ekspertem i rozwiać wszelkie wątpliwości.

Jest się czego bać?

Dlaczego olej palmowy tak często znajduje się w żywności? Bo jest tani, a do tego poprawia konsystencję produktów. Dzięki niemu margaryna, czy krem czekoladowy idealnie się rozsmarowują, a ciasteczka są odpowiednio chrupiące.

Używanie tego rodzaju tłuszczu budzi wiele kontrowersji.

- Faktem jest, że ten olej, to źródło nasyconych kwasów tłuszczowych, których w naszej diecie jest za dużo. Ich nadmierna ilość może zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych - mówi dietetyk - Marta Warzocha-Szkupińska.

Jeżeli chodzi o kaszkę, o której pisał pan Waldemar, to sprawa nie jest taka oczywista.

- Malutkie dzieci mają większe zapotrzebowanie na tłuszcz. One potrzebują kwasu palmitynowego, który znajduje się właśnie w oleju palmowym (ale również w kokosowym). Praktycznie wszystkie produkty z mlekiem modyfikowanym w składzie zawierają właśnie olej palmowy i tak samo jest z tą kaszką. Dlaczego? Bo te produkty próbują zbliżać się składem do mleka kobiecego, w którym znajduje się ten sam kwas, co w oleju palmowym - wyjaśnia dietetyk.

- Jeżeli ktoś nie chce kupować kaszki z olejem palmowym, to niech wybierze bezmleczną i oddzielnie doda do niej mleka - radzi dietetyk.

Udało mi się znaleźć w sklepie kaszkę zbożową bez tego oleju w składzie.

Przyjrzałam się również samym mlekom modyfikowanym dostępnym na rynku. Dlaczego olej palmowy się tam znalazł? Bo mógł.

Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) oświadczyło, że olej palmowy może być bezpiecznie stosowany ze względów zdrowotnych w preparatach do żywienia niemowląt. Zakazane jest jedynie używanie oleju sezamowego i bawełnianego.

- Olej palmowy jest potrzebny w mlekach modyfikowanych, ale dostarczyć kwasów tłuszczowych niezbędnych do rozwoju malutkich dzieci - komentuje dietetyk.

Czytaj także: Ranking parówek. Sprawdziłam, które mają najmniej i najwięcej mięsa

Wiele niewiadomych

Kontrowersje budzi fakt, że podczas rafinacji (oczyszczania) oleju palmowego powstają substancje rakotwórcze.

- Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem sklasyfikowała powstające podczas tego procesu związki, jako "prawdopodobnie karcynogenne" - mówi dietetyk.

W odpowiedzi na to, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności opracował najwyższe, bezpieczne dawki dotyczące spożycia tych substancji. Niestety kolejne badania wykazały, że na nadmiar tych potencjalnie rakotwórczych związków, powstających podczas oczyszczania oleju palmowego, najbardziej narażone są małe dzieci. Dlaczego? Bo to one jedzą najwięcej słodyczy z olejem palmowym w składzie.

Wybrałam się do sklepu i prześwietliłam kilkanaście produktów, które dajemy już nieco starszym dzieciom. Olej palmowy krył się m.in. w kremie orzechowym, wafelku czy czekoladzie.

- Jeżeli dziecko je dużo słodyczy z olejem palmowym, to ciężko jest to kontrolować i za każdym razem sprawdzać, czy nie przekroczyło dziennej dawki spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych - komentuje dietetyk.

Szkodliwość oleju palmowego dotyczy również kwestii związanych ze środowiskiem. Pozyskuje się go z palmy olejowej, czyli z owoców olejowca gwinejskiego. Produkcja oleju palmowego przyczynia się do wycinki lasów i wzrostu emisji dwutlenku węgla. Dodatkowo zagraża życiu dzikich zwierząt m.in. tygrysów i orangutanów, bo niszczone jest ich naturalne środowisko życia.

Na szczęście, coraz częściej olej palmowy dodawany do produktów pochodzi ze zrównoważonych upraw. Jest to wtedy zaznaczone na etykiecie.

Najgorsze "utwardzanie"

Najbardziej szkodliwy dla naszego organizmu jest olej palmowy w postaci utwardzonej, a takiego w mlekach czy kaszkach dla dzieci nie znalazłam. Proces "utwardzania" oleju, doprowadza do powstawania tzw. tłuszczów trans, które przyczyniają się do chorób sercowo-naczyniowych, w tym niedokrwiennej choroby serca, a także do nadciśnienia. Produktów z tym składnikiem kategorycznie powinniśmy unikać.

Jeżeli na etykiecie widzimy napis "utwardzony" lub "częściowo utwardzony tłuszcz palmowy" (czasem również "uwodorniony"), to omijajmy ten produkt szerokim łukiem. Składnik znajduje się m.in. w margarynach, chipsach, zupkach chińskich, serach topionych czy ciastkach itd. Wypatrzyłam go też w kruchych herbatnikach, które często dajemy dzieciom.

Skontaktowaliśmy się z producentem kaszki, co do której pan Waldemar miał wątpliwości. - Ze względu na to, że niemowlę potrzebuje aż 8 razy więcej tłuszczu na kilogram masy ciała w porównaniu do osoby dorosłej, w oparciu o najnowszą wiedzę naukową proporcja kwasów tłuszczowych w naszych kaszkach mlecznych jest opracowywana w taki sposób, by była możliwie jak najbardziej zbliżona do profilu pożądanego w żywieniu niemowląt - komentuje Marta Wojciechowska - Starszy Kierownik ds. public relations Nutricia, do której należy marka BoboVita.

Ponadto dostajemy zapewnienie, że olej palmowy, znajdujący się w tej kaszce jest całkowicie bezpieczny. - Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) w 2019 roku oświadczyło, że olej palmowy jako źródło tłuszczów może być bezpiecznie stosowany - w produktach do żywienia niemowląt, a polscy eksperci ds. żywienia niemowląt i małych dzieci popierają to stanowisko - informuje Nutricia.

Firma odniosła się też do kwestii środowiskowych. - Należymy do międzynarodowej organizacji zajmującej się wyznaczaniem światowych standardów i dobrych praktyk w produkcji oleju palmowego, z poszanowaniem środowiska naturalnego i lokalnych społeczności - RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil). Przynależność do niej gwarantuje, że 100 proc. oleju palmowego wykorzystywanego w naszych produktach pochodzi z certyfikowanych upraw, prowadzonych z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju w rolnictwie, w oparciu o wiarygodne kryteria środowiskowe - podsumowuje Marta Wojciechowska.

W produktach dla malutkich dzieci, olej palmowy będzie się znajdował i nie ma w tym nic złego. Jest on źródłem kwasu palmitynowego, który również znajduje się w mleku matki. Natomiast pojawienie się tego składnika np. w ciastkach, jest już kwestią czysto technologiczną. Dzięki niemu, produkt staje się chrupki, a krem czekoladowy dobrze się rozsmarowuje. Olej palmowy w takiej postaci niewątpliwie nam szkodzi.

Do tego dochodzi kwestia dbania o lasy tropikalne i dziko żyjące zwierzęta.

- Ja staram się unikać oleju palmowego. Wolę kupić mojemu dziecko produkt z olejem kokosowym, najlepiej z certyfikowanych upraw - podsumowuje dietetyk Marta Warzocha-Szkupińska.