Telekomunikacja Polska zapłaci za umowę z czasów PRL?

Wczoraj Trybunał Arbitrażowy w Wiedniu ogłosił wyrok w sprawie roszczeń duńskiej firmy DPTG (Danish Polish Telecommunications Group) wobec Telekomunikacji Polskiej SA. TP SA ma zapłacić 270 mln euro, kwota odsetek może sięgnąć 122 mln. Duńczycy domagali się 840 mln euro plus odsetki, co łącznie oznaczało sumę ponad 1,2 mld euro.

Wyrok nie powinien wpłynąć na kondycję finansową polskiego telekomu. TP SA zamierza odwołać się od wyroku Trybunału, więc ostateczne koszty poznamy dopiero za jakiś czas. W dodatku spółka poczyniła rezerwy na wypadek niekorzystnego wyroku. Ich wysokość jest nieznana, lecz zdaniem analityków pokryją większość roszczeń wobec DPTG. Również rynek giełdowy przyjmie zapewne wyrok sądu bez emocji, gdyż dla inwestorów nie jest on niespodzianką.

To nie koniec duńskich roszczeń. Proces dotyczył jedynie rozliczeń między TP SA i DPTG za lata 1994-2004. W Wiedniu toczy się drugi proces dotyczący rozliczeń po roku 2004.
DPTG to spółka powołana dla budowy kabla światłowodowego, który połączył Polskę z Danią i Europą Zachodnią. Udziałowcami są GN Store Nord oraz TDC (były udziałowiec Polkomtela). Umowa w sprawie położenia kabla podmorskiego negocjowana była jeszcze w latach 80., gdy Polska była objęta restrykcjami CoCom (Coordinating Committee for Multilateral Export Controls), którego zadaniem było niedopuszczenie do sprzedaży nowoczesnych technologii do krajów bloku sowieckiego. DPTG została powołana, by restrykcje CoCom ominąć. Ze strony polskiej umowę podpisał w kwietniu 1991 roku dyrektor państwowego przedsiębiorstwa Polska Poczta, Telegraf i Telefon (PPTiT) oraz przedstawiciel Elektrimu, który wówczas był państwową centralą handlu zagranicznego.

Umowa jest dziwna, choćby dlatego, że podpisy są nieczytelne i właściwie nie wiadomo, kto personalnie odpowiada za wynegocjowanie niekorzystnych dla Polski warunków. Niewyjaśniona jest też rola Elektrimu, który kilka lat później został sprywatyzowany. Elektrim (od 2007 roku w stanie upadłości) nie jest stroną w sporze, choć przedstawiciele TP SA nieoficjalnie dają do zrozumienia, że mogą mieć wobec niego roszczenia.

Kilka miesięcy po zawarciu umowy przedsiębiorstwo PPTiT przestało istnieć podzielone na Telekomunikację Polską i Pocztę Polską. TP SA odziedziczyła po dawnym przedsiębiorstwie umowę z Duńczykami, która przewidywała, że DPTG będzie przez 15 lat pobierała opłatę w wysokości 14,8% przychodu generowanego przez opłaty za korzystanie z podwodnego kabla.

W 1999 roku pojawiły się rozbieżności w interpretacji zawartej umowy, a w 2001 roku duńska spółka zwróciła się do Trybunału Arbitrażowego. Polski telekom zapłacił Duńczykom łącznie ok. 80 mln euro, a w 2006 roku w ogóle przestał regulować płatności.

Wiele wskazuje na to, że kolejne zarządy TP SA umową z Duńczykami się nie przejmowały, a tymczasem roszczenia i odsetki od nich rosły. Dopiero obecny zarząd utworzył rezerwy wynikające z ryzyka przegrania procesu arbitrażowego. Nieoficjalnie mówi się, że inwestorzy, którzy kupili akcje TP SA mogą domagać się od skarbu państwa odszkodowania za to, że przed prywatyzacją nie poinformował o ryzyku związanym z duńską umową.