Urlop ojcowski i rodzicielski. Ważne zmiany, o których warto wiedzieć

Urlop tacierzyński, rodzicielski, wychowawczy, urlop ojcowski, opiekuńczy, okolicznościowy - można się w tym wszystkim pogubić. Wielu ojców nie wie, jakie przysługują im prawa związane z posiadaniem dzieci.

Dwa miesiące temu weszły w życie zmiany w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 641), wprowadzające nowy wymiar urlopów rodzicielskich oraz zmiany dotyczące ich wysokości. Każdy z rodziców otrzymał do wyłącznego wykorzystania 9 tygodni urlopu.

Rewolucja w urlopach. Jakie zmiany?

Zmieniono m.in. okres korzystania z urlopu ojcowskiego, ograniczając go do ukończenia przez dziecko dwunastego miesiąca życia. Zmiana ma wpłynąć na aktywnych zawodowo ojców, aby nawiązywali więzi już z najmłodszymi pociechami - mówi Łukasz Kuczkowski, radca prawny z kancelarii Raczkowski w rozmowie z "Rzeczpospolitą".

Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie i jest 100 proc. płatny. Udziela się go na pisemny wniosek ojca wychowującego dziecko. Powinien zostać złożony w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Urlop rodzicielski: 41 tygodni do wykorzystania

Kiedy skończy się już okres urlop macierzyńskiego, matka i ojciec mogą powrócić do pracy. Jeśli są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego.

Po zmianach w przepisach, wynosi on obecnie 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 43 tygodnie w przypadku urodzenia bliźniaków lub większej liczby dzieci.

Dziewięć tygodni z tego wymiaru będzie zarezerwowane dla każdego z rodziców, co w praktyce oznacza, że np. matka dziecka będzie mogła skorzystać maksymalnie z 32 tygodni rodzicielskiego, a pozostałe dziewięć tygodni będzie zarezerwowane dla ojca. Jeśli ten ostatni ich nie wykorzysta, to przepadną.

Przez 9 tygodni, kiedy ojciec jest na urlopie rodzicielskim, zobowiązanie do wypłaty zasiłku przejmuje ZUS. To oznacza, że pracodawca w tym czasie nie musi przelewać mu pensji. Za 9-tygodniowy urlop rodzicielski świeżo upieczony tata, otrzyma zasiłek macierzyński w wysokości 70 procent podstawy wymiaru wynagrodzenia.

Co więcej ojciec będzie miał możliwość korzystania z urlopu rodzicielskiego, już w czasie urlopu macierzyńskiego matki dziecka, podczas korzystania przez nią z urlopu rodzicielskiego oraz w dowolnym okresie, aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat - wyjaśnia Łukasz Kuczkowski w rozmowie z dziennikiem.

To jednak nie wszystko. Dotychczas rodzice dzieci do lat 4 musieli wyrazić zgodę na pracę w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegowanie poza stałe miejsca pracy.

W wyniku zmian, wiek dziecka został podniesiony w tych przypadkach do lat 8.