Jak ustrzec rodzinę przed spłatą długów firmy
Gdy przedsiębiorca popadnie w długi, w wielu przypadkach za ich spłatę będą odpowiedzialni także jego najbliżsi: żona i dzieci. Można jednak uchronić rodzinę przed wierzycielami.
Własny biznes nie zawsze przyniesie spodziewane krociowe zyski. Każdy podchodzący zdroworozsądkowo do biznesu przedsiębiorca liczy się z tym, że firma – ze względu na wiele, często niezależnych od niej czynników – może popaść w tarapaty finansowe. Ale już nie każdy zdaje sobie sprawę, że problemy firmowego budżetu są często jednoznaczne z poważnymi kłopotami w budżecie domowym. Tymczasem powinni o tym pomyśleć zawczasu, jeszcze zanim przedsiębiorstwo popadnie w długi i stanie na skraju bankructwa. W przeciwnym razie zobowiązania firmy będzie spłacać ich najbliższa rodzina.
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest popularna między innymi ze względu na fakt, że własny samochód, część mieszkania i większość związanych z nimi oraz codziennym życiem wydatków można zaliczać do kosztów podatkowych firmy, obniżając w ten sposób jej zobowiązania wobec fiskusa. Dzieje się tak, ponieważ majątek firmowy jest jednocześnie majątkiem osobistym. Niestety, działa to także w drugą, już mniej korzystną dla przedsiębiorcy stronę. Jeśli firma popadnie w długi, za jej zobowiązania – niezależnie od tego, czy jest to kredyt, zaległy podatek czy płatności wobec kontrahentów – odpowiada także nie mający formalnie nic wspólnego z przedsiębiorstwem małżonek, a w efekcie i dzieci. Całym własnym majątkiem przedsiębiorcy odpowiadają również przy innych formach działalności: spółce jawnej, partnerskiej i cywilnej. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – prywatny majątek można „ruszyć” tylko wtedy, gdy przedsiębiorca zasiada w zarządzie takiej spółki. Podobne
zasady obowiązują również w spółce akcyjnej, natomiast spółka komandytowa chroni rodzinne dobra w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie jest komplementariuszem tejże spółki.
Jak w takim razie uchronić rodzinę przed długami firmy w pozostałych przypadkach? Skutecznym rozwiązaniem jest rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami. Ten specyficzny typ umowy można zawrzeć w każdym czasie, także wtedy, gdy firma już działa, ale najlepiej zrobić to jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem działalności gospodarczej. O istnieniu takiej umowy powinno się poinformować zarówno ewentualnych wspólników, jak i kontrahentów.
Agata Szymborska-Sutton, Magdalena Flis, Tax Care
Odpowiedzialność przedsiębiorcy w zależności od rodzaju prowadzonej działalności:
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem, a więc także majątkiem należącym do jego rodziny: żony i dzieci.
Spółka cywilna
Wspólnicy spółki cywilnej za zobowiązania spółki ponoszą solidarną odpowiedzialność, która rozciąga się również na ich majątek osobisty.
Spółka jawna
Odpowiedzialność przedsiębiorcy jest podobna, jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, ale każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki solidarnie. Oznacza to, że jeśli dług ściągnięto z majątku jednego wspólnika, może on dochodzić przed sądem zwrotu tej części, która przypada na pozostałych wspólników.
Spółka partnerska
Mogą ją założyć osoby pełniące zawód zaufania publicznego (np. radca prawny, lekarz, pielęgniarka, adwokat). Wspólnicy takiej spółki za zobowiązania związane z jej finansowaniem odpowiadają solidarnie (na takich zasadach, jak w przypadku spółki jawnej), ale z tytułu wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej odpowiadają indywidualnie (np. odszkodowanie za nieprawidłową poradę prawną zostanie wypłacone z majątku osobistego radcy prawnego).
Spółka komandytowa (osobowa)
Komplementariusz spółki komandytowej odpowiada za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Komandytariusz – tylko do wysokości wniesionej sumy komandytowej (kapitału), którą może być dowolna kwota, np. kilkaset złotych
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Za zobowiązania spółki odpowiada spółka do wysokości wniesionego do niej majątku (gdy wspólnicy sp. z o.o. wnieśli do niej np. 50 tys. zł, spółka odpowiada tylko do wysokości tej kwoty). Za zobowiązania spółki odpowiada także zarząd, a w przypadku tzw. spółki z o.o. w organizacji (nie w pełni zarejestrowanej) – zarząd lub założyciele spółki (gdy zarząd nie został jeszcze ustanowiony).
Spółka akcyjna
Odpowiedzialność, jak przy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
Źródło: Tax Care