OFE będą mogły dostarczać akcji grającym na krótko

Już w przyszłym roku OFE mogłyby pożyczać papiery wartościowe innym inwestorom. "Parkiet" dotarł do projektu zmian w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych regulujących tę kwestię. Wkrótce resort pracy skieruje go do konsultacji. Wiele wskazuje na to, że zmiany mogą wejść w życie już w pierwszej połowie przyszłego roku.

Przyspieszenie prac

Pożyczanie papierów zalegających w portfelach OFE do tej pory nie było możliwe z uwagi na brak rozporządzenia regulującego tę kwestię. Przez kilka lat rząd nie kwapił się, by fundusze mogły zarabiać na udostępnianiu akcji z portfeli. Sprawa stała się pilna po niedawnej nowelizacji ustawy o obrocie instrumentami finansowymi w ramach pakietu MiFID. Zgodnie z nią pożyczki będą traktowane jako typowa umowa cywilnoprawna.

Z tego powodu rząd obawia się, że niektóre OFE zaczną pożyczać papiery, nie czekając na szczegółowe regulacje sektorowe, i nikt nie będzie tego kontrolować. - Groziłoby to wyprowadzeniem z aktywów OFE pożyczanych walorów. Stąd konieczność wprowadzenia nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego, a także instytucjonalnych pośredników - mówi nam jeden z urzędników resortu pracy.

Kilka kryteriów

Proponowana zmiana ustawy zakłada, że OFE będzie mógł pożyczać papiery, jeżeli zapewni "maksymalizację poziomu bezpieczeństwa aktywów i rentowności jego lokat". Do projektu dołączona jest propozycja rozporządzenia precyzującego, które akcje można pożyczać.W grę będą wchodzić walory, których wartość rynkowa przekracza 500 mln zł (ten wymóg spełnia około 80 emitentów krajowych). Ponadto średnia dzienna wartość obrotów akcjami jednej spółki musi przekraczać 5 mln zł, a liczba transakcji być większa niż 100.

Dodatkowo projekt wprowadza wymóg, że liczba akcji w wolnym obrocie powinna stanowić co najmniej połowę wszystkich akcji spółki, a relacja średniej dziennej wartości obrotu do liczby akcji w obrocie sięgać minimum 5 proc. Takie kryteria oznaczają, że pożyczać można będzie tylko najbardziej płynne walory.

Rząd chce ograniczyć skalę transakcji do 5 proc. wartości aktywów netto funduszy. Jednocześnie wartość pożyczek papierów jednego emitenta nie będzie mogła przekroczyć 5 proc. średniej dziennej wartości obrotu akcjami danej spółki.Przedstawiciele giełdy obawiają się, że ten ostatni wymóg może ograniczyć skalę transakcji - rzadko kiedy bowiem średni dzienny obrót przekracza kilkanaście milionów złotych.

Ruszy krótka sprzedaż?

Włączenie OFE w pożyczanie papierów wartościowych jest kluczowe dla ożywienia mechanizmu krótkiej sprzedaży akcji, dającego zarabiać na spadkach kursów. Nowelizacja ustawy o obrocie pozwoliła GPW regulować tę kwestię. Tyle tylko, że krótka sprzedaż może się okazać martwa, jeżeli równolegle nie powstanie rynek pożyczek papierów wartościowych. Dzięki nim grający na krótko nie muszą szybko odkupywać papieru, który właśnie sprzedali.

Przy rozliczeniu wykorzystują bowiem akcje pożyczone przez inny podmiot. Brokerzy wskazują, że właśnie OFE dysponują największym wolumenem akcji, które zalegają w portfelach. Na koniec października w portfelach funduszy akcje stanowiły 28,5 proc. wszystkich aktywów. Ich wartość stanowiła 47,9 mld zł.

PARKIET