SAS Scandinavian Airlines

SAS Scandinavian Airlines to międzynarodowe linie lotnicze, stanowiące największą flotę powietrzną krajów nordyckich. Część akcji spółki należy do rządów Szwecji, Norwegii i Danii, resztą zarządzają prywatni akcjonariusze.

Historia

Początki działalności linii lotniczych SAS Scandinavian Airlines sięgają 1946 roku, kiedy doszło do fuzji prywatnych linii Svensk Interkontinental Lufttrafik, norweskich Det Norske Luftfartselskap i duńskich Det Danske Luftfartselskab w zakresie wykonywania tras transatlantyckich. Dwa lata później linie wraz ze szwedzkim przewoźnikiem narodowym AB Areotransport połączyły się całkowicie, tworząc SAS, który klienci znają do dziś.

W chwili utworzenia linii udziały rozkładały się następująco: SAS Sverige (42,8 proc.), SAS Denmark (28,6 proc.) oraz SAS Norge (28,6 proc.).

Jako pierwsze linie na świecie Scandinavian Airlines System uruchomiło w 1954 roku loty nad biegunem północnym, które łączyły Kopenhagę z Los Angeles z międzylądowaniem na Grenlandii oraz w Kanadzie (Winnipeg). Trzy lata później powstała także trasa łącząca kraje skandynawskie z Japonią. W tym wypadku także dochodziło do międzylądowań na Grenlandii oraz na Alasce. Powodem utworzenia trasy był brak zgody ze strony Związku Radzieckiego na loty nad Syberią.

W 1959 roku flota SAS została wzbogacona o samoloty odrzutowe. Pierwszym zakupionym modelem był Sud Aviation Caravelle. W 1971 roku linie nabyły pierwsze Boeingi 747.

W latach 80. XX wieku doszło do szeregu przejęć mniejszych skandynawskich kompanii awiacyjnych. SAS zakupił między innymi norweskich przewoźników Widerøe i Braathens, szwedzkie Skyways Express i Linjeflyg, a także duński Cimber Air. W kolejnych latach SAS nabył także udziały linii lotniczych Texas Air Corporation, British Midland, Spanair oraz Air Greenland, które po pewnym czasie sprzedał.

Rok 1997 przyniósł porozumienie między SAS-em, Air Canada, Lufthansą, United Airlines oraz Thai Airways International, dzięki któremu udało się utworzyć Star Alliance. Podobne starania dotyczyły połączenia z KLM, Swissair i Austrian Airlines, jednak do sojuszu ostatecznie nie doszło. W 2001 roku Scandinavian Airlines System został przekształcony w holding, w którym 21,4 proc. udziałów przypadło Szwecji, 14,3 proc. Norwegii i tyle samo Danii. Pozostały kapitał przeszedł w publiczne posiadanie.

W 2004 roku SAS rozdzielił się na cztery spółki: SAS Scandinavian Airlines Danmark AS, SAS Scandinavian Airlines Sverige AB, SAS Braathens AS (przemianowane później na SAS Scandinavian Airlines Norge AS) i SAS Scandinavian International AS. W 2009 roku doszło jednak do ponownego połączenia w ramach SAS Scandinavian System AB.

Działalność

SAS Scandinavian Airlines obsługuje około 120 tras, łącząc porty lotnicze na całym świecie. W 2011 roku linie uplasowały się na 8. miejscu pod względem wysokości przychodu, zainkasowały bowiem 38 mld SEK, przewożąc niemalże 23 mln pasażerów.

W związku z rozkwitem konkurencyjnych tanich linii lotniczych, takich jak chociażby Norwegian, zarząd SAS-u musiał uciec się do przedstawienia planu oszczędnościowego zakładającego wydłużenie czasu pracy załóg, obniżenie pensji, a także sprzedaż akcji przejętych przed laty lokalnych przewoźników. Ponadto wprowadzono kilka zmian dotyczących bezpośrednio pasażerów, między innymi płatne posiłki w klasie ekonomicznej.

Flota

SAS dysponuje ponad 150 maszynami. Posiada w swojej flocie Airbusy A319, A320, A320neo, A321, A330 i A340. Poza tym SAS wykonuje loty samolotami Boeinga (737-600, 737-700 i 737-800). Dodatkowo dysponuje 19 maszynami Bombardiera CRJ900. Dawniej linie lotnicze SAS były jednym z najważniejszych klientów Douglasa, a w ich flocie przeważały maszyny DC-9.

Siedziba i zarząd

Siedzibą linii lotniczych SAS Scandinavian Airlines jest Sztokholm, a bazami floty zarówno Sztokholm, jak i Kopenhaga oraz Oslo. Liniami zarządza od 2008 roku prezes Fritz H. Schur.

Główne porty lotnicze linii to Sztokholm-Arlanda, Oslo-Gardermoen, a także Kopenhaga-Kastrup.

Notowania na giełdzie

SAS Scandinavian Airlines to spółka notowana na sztokholmskiej giełdzie papierów wartościowych. Jej akcje wyceniane są na 26,30 SEK (stan na październik 2017). W 2015 roku spółka warta była niecałe 40 mln koron szwedzkich, a jej kapitał własny wynosił 6,4 mld koron szwedzkich.