W okresie 1991-2007 Agencja Nieruchomości Rolnych (ANR) z przejętych 4,7 mln hektarów ziemi po zlikwidowanych Państwowych Gospodarstwach Rolnych (PGR) sprzedała zaledwie 50 proc. gruntów. Obecnie w dyspozycji Agencji znajduje się 2,3 mln ha, z czego 1,8 mln ha jest wydzierżawionych.
_ Moim celem jest, by ziemia należała do tych, co ją uprawiają _ - podkreślił Sawicki, dodając, że grunty ANR będą przeznaczone do sprzedaży w trybie przetargów.
Sawicki zaznaczył, że w pierwszej kolejności z gruntów dzierżawionych zostanie wyłączonych 30 proc. ich powierzchni z przeznaczeniem dla rolników chcących powiększyć gospodarstwo. Wyjaśnił, że dotychczasowi dzierżawcy będą mogli skorzystać z prawa pierwokupu i nabyć pozostałe 70 proc. użytkowanej ziemi.
Według ministra, jeżeli dzierżawcy z tego prawa nie skorzystają, grunty te zostaną także przeznaczone do sprzedaży w przetargach ograniczonych, kierowanych do miejscowych rolników.
Projekt nowelizacji zakłada ponadto ograniczenie wielkości dzierżawy dla jednego podmiotu do 300 ha.
Z danych ANR wynika, że w związku z wygaśnięciem lub rozwiązaniem umów, do ponownego zagospodarowania wraca średnio rocznie 5-7 proc. użytkowanych gruntów.
Agencja ocenia, że 38 proc. umów dzierżawy wygaśnie do roku 2010, blisko 60 proc. w latach 2011-2020, natomiast po roku 2021 jedynie ok. 2 proc. wszystkich umów dzierżawy. Ok. 18 proc. umów (ponad 500 umów) dzierżawy ziemi powyżej 100 hektarów wygasa w latach 2008-2010, 61 proc. (ok.1800 umów) w latach 2011-2020, a 21 proc. umów (ok. 600) po roku 2021.
Dzierżawcami państwowej ziemi są głównie osoby fizyczne (98 proc. umów), które z reguły biorą w użytkowanie małe działki do 1 ha (46 proc. umów). Osoby prawne dzierżawią duże nieruchomości - w przedziale 100-500 ha (25 proc. zawartych umów).
Sawicki uważa, że przyspieszenie sprzedaży ziemi rolnikom jest istotne, bowiem od 2012 roku grunty w Polsce będą mogli nabywać bez przeszkód cudzoziemcy. Obecnie obywatel innego kraju może kupić ziemię, ale tylko po uzyskaniu pozwolenia.
Jak podała ANR, na koniec grudnia 2007 r. cudzoziemcy dzierżawili ok. 114,5 tys. ha, a podmioty z udziałem kapitału zagranicznego, ale nie zagraniczne - ok. 56,1 tys. ha. Wśród dzierżawców będących cudzoziemcami dominują inwestorzy niemieccy, holenderscy, duńscy, brytyjscy i francuscy.
Projektowane przepisy przewidują, że sprzedaż gruntów będzie prowadzona w systemie ratalnym - powiedział szef resortu rolnictwa. Pierwsza wpłata przy podpisaniu umowy na zakup nieruchomości będzie wynosiła 10 proc. należności, a pozostała część ma być rozłożona na raty do spłaty w ciągu 15 lat.
Prace nad projektem mają być zakończone do końca tego roku.
