Surowe kary za samowolę budowlaną. Nawet po wielu latach
W 2023 roku wydano w Polsce 229 nakazów rozbiórki budynków mieszkalnych - wskazuje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB). Co więcej, te sprawy się nie przedawniają - nakaz może przyjść nawet kilkadziesiąt lat po zakończeniu budowy.
Budowa domu
Obowiązujące przepisy dotyczące samowoli budowlanych rozróżniają dwa główne rodzaje naruszeń - przypomina serwis biznes.interia.pl.
Pierwszy to budowa domów lub budynków gospodarczych bez wymaganego zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia. Natomiast drugi to sytuacje, gdy budowa jest niezgodna z warunkami wydanego pozwolenia, np. przez zwiększenie powierzchni czy dobudowanie dodatkowego piętra.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Od pomocnika hydraulika do kontraktu na najwyższy budynek w Europie - Marcin Ziopaja w Biznes Klasie
Z danych GUNB, wynika, że spośród ponad 200 nakazów rozbiórek budynków, większość (bo aż 175) dotyczyła samowoli budowlanych. Pozostałe były wynikiem niezgodnej z pozwoleniem budowy.
Raporty wskazują, że ilość nielegalnie wybudowanych budynków maleje. Według portalu gethome.pl, w 2013 roku średnio na 1000 objętych pozwoleniem na budowę nieruchomości powstawało 6,8 samowolnych obiektów. W 2023 roku ta średnia spadła do 2,3 samowoli na 1000 legalnie budowanych domów.
Serwis biznes.interia.pl przypomina, że samowola budowlana nie ulega przedawnieniu. Nadzór budowlany może wszcząć postępowanie nawet po wielu latach od zakończenia budowy. Jednak, jeśli od czasu zakończenia budowy minęło co najmniej 20 lat, nadzór budowlany może wszcząć tzw. uproszczone postępowanie legalizacyjne.
GUNB podkreśla, że nakazy rozbiórek są ostatecznością i rzadko dotyczą gotowych domów. Przed podjęciem ostatecznej decyzji właściciele mają możliwość zalegalizowania niezgodnych budynków.
Zazwyczaj wystarczy wprowadzić zmiany w jego konstrukcji zgodnie z zaleceniami inspektorów budowlanych i złożyć pełną dokumentację wymaganą przez GUNB.
Jeśli legalizacja dotyczy jednorodzinnego domu, którego budowa wymagała pozwolenia, trzeba też wnieść opłatę w wysokości 50 tys. zł - wskazuje serwis biznes.interia.pl.
Według GUNB, w 2023 roku zalegalizowano 621 budów - to prawie trzy razy więcej niż nakazów rozbiórki. Trend legalizacji samowoli rośnie od 2020 roku, głównie dzięki łagodniejszym przepisom prawa budowlanego, które ułatwiają dostosowanie budynków do wymagań prawa.
Coraz więcej budynków w Polsce powstaje bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę. Od stycznia 2022 roku obowiązuje ustawa, która umożliwia budowę domów o powierzchni do 70 m kw. bez pozwolenia.
Zwolnione są również parterowe obiekty gospodarcze do 150 m kw., o szerokości nieprzekraczającej 6 metrów i wysokości 7 metrów. Można też budować zadaszone altany czy kioski o powierzchni do 3 m kw., a od lutego przydomowe schrony do 35 m kw.
