Żabka w ogniu krytyki. Tak sieć kusi klientów przed majówką

Tuż przed majówką, Żabka zaatakowała klientów dwiema kampaniami marketingowymi. Pierwsza z nich - "Turniej Kasztelana" - zachęca konsumentów do kupowania piwa (minimum 4 sztuki), a następnie pisania na jego temat fraszek i wierszy w zamian za nagrody.

Druga kampania szybko zdobyła sobie nazwę abonamentu na piwo. O co chodzi? Sieć proponuje klientom kupno 24 piw jednocześnie w cenie 12. Pakiet można odebrać w całości, ale tylko wtedy, jeżeli w sklepie jest dostępna odpowiednia liczba butelek. W innym wypadku klient będzie musiał wrócić do sklepu po resztę alkoholu innego dnia (odbiór jest możliwy tylko raz dziennie).

Skąd taki pomysł? Idea Żabki nie jest nowa. Z powodzeniem od lat stosują go m.in. Lidl i Biedronka. Ta druga sieć w tym roku, tuż przed majówką, także organizuje promocję 12+12. Sklepy stosują promocje dotyczące alkoholu, by zachęcać klientów do odwiedzania swoich sklepów i zakupienia przy okazji całego asortymentu potrzebnego na długi majowy weekend.

Nie wszystkim taka strategia się jednak podoba. W mediach społecznościowych na Żabkę wylała się fala krytyki. - W kraju, w którym alkoholizm stanowi ogromny problem Żabka wprowadza abonament na piwo – pisze jeden z użytkowników Facebooka.

"Proszę nie idźcie tą drogą. Mamy w kraju istotny problem alkoholowy i nie należy zachęcać do jego dodatkowego pogłębiania. Jesteście kreatywnym biznesem. Poradzicie sobie bez wyrządzania społeczeństwu krzywdy. Prośba o refleksję, bo to jest oburzające" - czytamy w kolejnym wpisie, tym razem na platformie X.

Pojawiły się także wezwania, by sprawą promocji zainteresował się UOKiK. Krzysztof Wroński, członek Partii Razem, zastanawiał się, kiedy urząd "zainteresuje się wpędzaniem Polaków w nałóg przez wielkie korporacje". - Kiedy zatrzymamy jako państwo w końcu spiralę zysków kosztem ludzkiego życia? - pyta Wroński na platformie X.

- Żabka nie narusza prawa - zastrzega w rozmowie z WP Finanse Błażej Gawroński, ekspert Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom w Warszawie. Zdaniem Gawrońskiego reklama jest za to "wątpliwa" pod względem etycznym.

Bazuje na emocjach, które wiążą odbiorcę z napojem alkoholowym. Z punktu widzenia profilaktyki przeciwko uzależnieniom to bardzo naganna praktyka - dodaje ekspert.

Warto pamiętać, że UOKiK w przeszłości przyglądał się już promocjom na szkodliwe dla zdrowia używki organizowanym przez Żabkę. W 2023 r. Ministerstwo Zdrowia zawiadomiło prokuraturę i UOKiK w związku z akcją, dzięki której użytkownicy aplikacji Żappka mogli nabyć hot doga, kanapkę lub kawę za 1 zł przy jednoczesnym zakupie paczki papierosów.

Rok temu oburzenie wzbudził natomiast tzw. "piwonament" (tak akcja Żabki została nazwana w sieci), czyli promocja analogiczna do obecnie trwającej. UOKiK przyglądał się wtedy całej sprawie. Urząd przekazał w ostatnich latach do prokuratury ponad 600 spraw dot. reklam alkoholu. Tłumaczy jednak, że wymiar sprawiedliwości nie zawsze traktuje tego typu zgłoszenia z należytą powagą.

Zapytaliśmy biuro prasowe Żabki o stosunek do komentarzy wzywających sieć do brania społecznej odpowiedzialności za promocje. Żabka podkreśliła, że wskazane akcje skierowane są wyłącznie do osób pełnoletnich i są dostępne wyłącznie przez zarejestrowanych pełnoletnich użytkowników aplikacji mobilnej Żappka.

"Dodatkowo pragniemy podkreślić, że wszyscy nasi franczyzobiorcy są cyklicznie szkoleni z zasad odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu i w przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy, są zobowiązani do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek" - czytamy w odpowiedzi przesłanej WP Finanse.

Sieć podkreśla też, że oferta "24 piwa w cenie 12" nie jest abonamentem. - "Jest to standardowa oferta sprzedaży pakietu piw, dodatkowo jest ograniczona czasowo i nie ulega automatycznemu przedłużeniu. Jej wprowadzenie jest odpowiedzią na podobne oferty typu 12+12 sztuk gratis, które są powszechnie stosowane na rynku. To, co odróżnia ją od innych akcji promocyjnych, to fakt, że klient decyduje sam, w jaki sposób odbierze zakupione produkty - jednorazowo, czy w wybranej przez siebie części. Ich odbiór możliwy jest do 20 dni od daty zakupu" - tłumaczy biuro prasowe Żabki.

Może się okazać, że nadchodzący weekend majowy będzie ostatnim z tak agresywną promocją alkoholu ze strony sieci handlowych. Projektowane przez Ministerstwo Zdrowia przepisy mają zakazać sprzedaży napojów z procentami w promocjach w postaci rabatów, czy zachęcania do kupna w wielosztukach.

"Nie powinno być tak, że sieci handlowe używają alkoholu jako amunicji w wojnie cenowej z konkurencją. Alkohol dźwignią handlu? Nie tędy droga" - tłumaczył "Rzeczpospolitej" Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.

Chróstny zauważył, że nowe prawo jest potrzebne, bo obecne obowiązujące przepisy mają już ponad 40 lat. Nie przewidziały one rzeczywistości, w której sieci handlowe organizują promocje 12+12 lub sprzedają Polakom "abonamenty" na zakup piwa.

Reklama alkoholu jest skuteczna. Pobudza konsumentów do zakupu, przy okazji promując markę i przyzwyczajając do spożywania napojów alkoholowych. Poza liczeniem na zbiorową mądrość społeczeństwa, potrzebne są regulacje prawne - nie ma wątpliwości Błażej Gawroński.

Ekspert wskazuje, że w wielu krajach obowiązuje kategoryczny zakaz reklamy alkoholu. - Gdyby wprowadzić go w Polsce, profilaktyka stałaby się dużo skuteczniejsza - tłumaczy przedstawiciel Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom w Warszawie.

Adam Sieńko, dziennikarz WP Finanse i money.pl