Oto oszczędności Polaków. Jesteśmy na szarym końcu w UE

W pierwszym kwartale 2024 r. stopa oszczędności gospodarstw domowych w Polsce wyniosła 4,9 proc., co stanowiło ponad trzykrotnie mniej niż średnia dla strefy euro - poinformował Polski Instytut Ekonomiczny.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W sierpniowym wydaniu "Miesięcznika Makroekonomicznego PIE" opublikowanym we wtorek podkreślono, że stopa oszczędności w Polsce była w ostatnich dwóch latach niska w porównaniu do historycznych norm, ale obecnie można zaobserwować jej ponowny wzrost związany z rosnącymi realnymi wynagrodzeniami. 

Mimo tego, jak wskazują autorzy raportu, stosunek oszczędności do dochodów w pozostaje ponad trzy razy niższy niż w krajach Europy Zachodniej.

Zauważono, że na początku pandemii w 2020 r. ograniczone możliwości konsumpcji oraz hojne wsparcie finansowe sprzyjały gwałtownemu wzrostowi oszczędności wśród gospodarstw domowych w strefie euro. Ich stopa oszczędności w II kwartale 2020 r. sięgnęła 25,1 proc., a w Polsce było to 20 proc. Jednak w wyniku wysokiej inflacji po pandemii oszczędności ponownie zaczęły się kurczyć.

W 2024 r. obserwujemy ponowny wzrost wartości oszczędności, dzięki rosnącym wynagrodzeniom oraz powiększaniu buforów finansowych, w odpowiedzi na niepewność gospodarczą, o której przypomniały doświadczenia z ostatnich lat – podkreślono.

Różnice w poziomie oszczędności są jednak znaczące między krajami UE. W I kwartale 2024 r. najwyższą stopę oszczędności zanotowano w Niemczech (21,2 proc.), na Węgrzech (19,5 proc.) i w Czechach (17,8 proc.). Z kolei w Grecji odnotowano ujemny wynik (-5,6 proc.).

– W Polsce stopa oszczędności pozostaje niska. W I kw. 2024 r. stopa oszczędności gospodarstw domowych wyniosła 4,9 proc. – wskazano. Oznacza to, jak dodano, że była ponad trzykrotnie niższa od średniej strefy euro oraz jedną z najniższych na Starym Kontynencie.

Według analityków PIE, słabe oszczędzanie w Polsce jest skutkiem umiarkowanych dochodów oraz niskiego poziomu wiedzy finansowej. Dodatkowo, spadek stóp procentowych w przeszłości zniechęcał do oszczędzania w tradycyjnych lokatach. Z danych Eurostatu wynika, że zaledwie 4,87 proc. polskich gospodarstw domowych inwestuje swoje oszczędności, przy średniej UE wynoszącej 9 proc.

Spośród 15 krajów, dla których dostępne były dane, Polska zajęła trzecią najniższą pozycję. – W Polsce brakuje oszczędności długoterminowych – ocenili analitycy Instytutu.

Jak pisaliśmy w WP Finanse, najpopularniejszym powodem oszczędzania wśród Polaków jest obawa przed nagłymi wydatkami - co potwierdziło 41 proc. ankietowanych -  - wskazuje raport z badania "Polaków Portfel Własny: oszczędny jak Polak" przeprowadzonego przez Santander Consumer Bank (SCB)

Kolejnym celem jest gromadzenie funduszy na nieruchomości (kupno czyn remont mieszkania), co zadeklarowało 38 proc. respondentów. Natomiast 34 proc. badanych przyznało, że oszczędza na wyjazdy urlopowe. Badanie wskazało, że to mężczyźni częściej skłaniają się ku oszczędzaniu na wypadek nieprzewidzianych wydarzeń - 47 proc. mężczyzn w porównaniu do 36 proc. kobiet.