W czwartek w Warszawie ruszyła giełda gazu

Zgodnie z uregulowaniami UE, kraje członkowskie muszą zapewnić swoim obywatelom w zakresie energii i gazu m.in.: w pełni konkurencyjny i płynny rynek, możliwość swobodnego wyboru dostawcy i bezpieczeństwo dostaw. Początek notowań błękitnego paliwa jest jednym z elementów liberalizacji rynku gazu.

W inauguracji giełdy w siedzibie GPW wziął udział minister skarbu Mikołaj Budzanowski. Jak podkreślił, to przełomowy moment w historii polskiego rynku gazu. - Przez ostatnie lata był on zdominowany przez jednego dostawcę. (...) Ten rząd postanowił zmienić tę sytuację, postanowił odejść od tej monopolistycznej polityki. A możemy to zmienić tylko przez wprowadzenie konkurencji - powiedział szef resortu skarbu.

Podkreślił, że giełda nie będzie służyła tylko i wyłącznie polskim odbiorcom. - Chcemy, by była ona również regionalnym hubem (...) do handlu surowcem na terenie Europy środkowo-Wschodniej. Tak jak to się dzieje na giełdzie holenderskiej, tak jak to się dzieje na giełdzie niemieckiej. To będzie służyło również odbiorcom gazu w krajach nadbałtyckich, ale również na terenie Ukrainy, Czech, Słowacji - powiedział Budzanowski.

Zdaniem prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Marka Woszczyka, rynek jest w stanie zdecydowanie lepiej odpowiedzieć na pytanie, jaka jest wartość błękitnego paliwa niż najbardziej kompetentny zespół urzędników. - Jeżeli na giełdzie jest płynność, to jest to dobra wiadomość dla rynku. Wraz z nią indeks cenowy staje się coraz bardziej wiarygodny i być może już w pierwszym kwartale przyszłego roku (...) zaczniemy wycofywać się z regulacji cen gazu, co najmniej na poziomie hurtowym - zaznaczył.

O tym, że w dniu inauguracji przeprowadzono już pierwszą transakcję na giełdzie, poinformował Prezes Towarowej Giełdy Energii Ireneusz Łazor. - Mamy nadzieję na kolejne. Notowania prowadzimy w megawatogodzinach. Przelicznik jest prosty. (...) Od 105 do 115 m. sześć. gazu, w zależności od temperatury spalania, to jedna megawatogodzina. Pierwsza transakcja została zawarta na 116 zł 57 groszy za 1 megawatogodzinę. Był to kontrakt miesięczny, styczniowy - powiedział Łazor.

Prezes PGNiG Grażyna Piotrowska-Oliwa pytana przez dziennikarzy podczas uroczystości o to, czy do transakcji doszło w ramach kierowanej przez nią Grupy, odpowiedziała: - To tajemnica obrotu giełdowego. (...) Spółka na pewno dziś gaz sprzedała - powiedziała.

Zarząd PGNiG zapowiadał wcześniej, że skieruje na giełdę 100 mln m sześc. gazu w pierwszym kwartale 2013 r. (obecnie roczne zużycie w gazu w kraju wynosi ok. 14,5 mld m sześc.). W przyszłości płynność na giełdzie ma zagwarantować tzw. obligo giełdowe. Poselski (PO) projekt nowelizacji ustawy Prawo energetyczne zakłada, że firmy handlujące gazem w Polsce będą miały obowiązek sprzedaży 30 proc. wolumenu tego paliwa przez giełdę towarową. Wcześniej w nowelizacji zakładano, że to będzie 15 proc.

Gaz-System, który jest operatorem sieci gazociągów Polsce, poinformował w czwartkowym komunikacie, że jest przygotowany, by od 1 stycznia 2013 r. zacząć realizację zleceń dotyczących transakcji na giełdzie gazu. - Giełda gazu w połączeniu ze zwiększaniem technicznych możliwości krajowego systemu przesyłowego poprzez budowę nowych gazociągów, którą obecnie realizujemy, pozwoli rozwinąć konkurencyjny rynek gazu i elastyczny obrót gazem kształtowany zasadami podaży i popytu - poinformował cytowany w komunikacie prezes spółki Jan Chadam. Warunkiem koniecznym udziału w obrocie giełdowym jest zawarcie umowy przesyłowej z Gaz-Systemem.

W obecnym stanie prawnym zawieranie i rozliczanie transakcji giełdowych na rynku gazu możliwe jest wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich i towarowych domów maklerskich, będących członkami TGE oraz członkami Giełdowej Izby Rozrachunkowej prowadzonej przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych. Pierwszymi domami maklerskimi, które podpisały umowy umożliwiające im działanie na rynku gazu, są: Dom Maklerski BOŚ, Noble Securities oraz TRIGON Dom Maklerski.

W ramach giełdy na każdej sesji uczestnicy rynku mają możliwość handlowania miesięcznymi, kwartalnymi i rocznymi kontraktami. Handel w ramach notowań ciągłych przewidziany jest w dni robocze w godzinach w godz. 8-14. Giełdowy kurs każdego kontraktu jest wyrażony w złotych za 1 MWh. Rozliczeń i rozrachunków transakcji z rynku gazu będzie dokonywała Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych.