W kopalniach JSW związkowe referendum nt. opinii o zarządzie

Rozpoczęte w środę dwudniowe referendum zakończy się w czwartek wieczorem. Jak przekazali PAP związkowcy, wyniki mają być znane w piątek. Głosowanie odbywa się we wszystkich kopalniach i zakładach JSW, w których obowiązuje tzw. umowa przedprywatyzacyjna z 2011 r. Nie obejmuje tylko kopalni Knurów-Szczygłowice, którą JSW kupiła od Kompanii Węglowej w sierpniu br.

Głosowanie zorganizowała Wspólna Reprezentacja Związków Zawodowych z JSW. Jak poinformował wiceprzewodniczący Solidarności w spółce Roman Brudziński, do czwartkowego popołudnia wzięło w nim udział ok. 60 proc. "uprawnionych do głosowania pracowników" spółki.

"Od środy zagłosowało blisko 90 proc. pracowników świadczących pracę w zakładach spółki. Ludzie, którzy w tych dniach nie pracują z uwagi na harmonogram swoich dniówek, specjalnie przyjeżdżają do firmy, by wziąć udział w referendum. Przewidujemy, że ostatecznie głosowania zakończą się frekwencją na poziomie 70 proc., bo 20 proc. pracowników spółki przebywa na L-4 i na urlopach" - wskazał Brudziński.

Związki zorganizowały referendum wobec sygnalizowanego przez zarząd JSW wdrożenia w spółce działań oszczędnościowych. Zakładają one m.in. zawieszenie na trzy lata wypłaty tzw. "czternastki", deputatu węglowego oraz niektórych uprawnień wynikających z Karty Górnika. Według wyliczeń związkowców oznaczałoby to, że każdy z pracowników straciłby ok. 20 proc. rocznych zarobków.

Uczestnicy referendum odpowiadają "tak" lub "nie" na pytanie: "Czy biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., sposób zarządzania spółką oraz działania Zarządu JSW S.A. w zakresie stosowania prawa pracy, uważasz, że Zarząd JSW S.A. utracił wiarygodność i powinien zostać odwołany?"

Jak przekazała PAP rzeczniczka Jastrzębskiej Spółki Węglowej Katarzyna Jabłońska-Bajer, zarząd JSW uważa referendum za nielegalne. "Prawo nie zezwala na przeprowadzenie innego referendum niż wynikającego z ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych" - wskazała. Oznacza to, że po zakończonych fiaskiem negocjacjach w ramach sporu, związki mogą tą drogą zapytać załogę czy chce strajkować.

Jak zaznaczyła rzeczniczka, załoga wybiera tylko jednego swojego przedstawiciela w zarządzie i to jego może ewentualnie odwołać. Odbywa się to na wniosek co najmniej 15 proc. pracowników poprzez głosowanie zarządzone przez radę nadzorczą. "Pozostali członkowie zarządu są wyłaniani w drodze konkursu, a potem powoływali przez radę nadzorczą" - przypomniała Jabłońska-Bajer.

W ostatnich dniach zarząd JSW zwrócił się do działających w spółce związków zawodowych o opinie ws. zawieszenia na trzy lata części świadczeń, w tym 14. pensji. Przedstawiciele spółki akcentowali, że to na razie propozycja. Wskazywali jednak na potrzebę takich działań wobec sytuacji na rynku węgla - utrzymujących się od dłuższego czasu niskich cen tego surowca.

Według wyliczeń zarządu JSW, dzięki zawieszeniu części świadczeń rocznie spółka mogłaby zaoszczędzić blisko 492 mln zł. Byłoby to odpowiednio: w przypadku 14. pensji - 255 mln zł, ekwiwalentu za deputat węglowy dla pracowników - 191 mln zł, w przypadku odstąpienia od wypłacania dodatku do wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego (do 100 proc.) - 14,4 mln zł.

Oszczędności mogłoby też przynieść zawieszenie ekwiwalentu na zakup pomocy szkolnych - 4 mln zł, biletu z Karty Górnika - 3,4 mln zł, a w przypadku zmiany sposobu wyliczania urlopu - 24,1 mln zł.

W reakcji na kroki zarządu związki najpierw zorganizowały tzw. masówki, czyli informacyjne spotkania z załogą, a na 29 i 30 października przygotowały referendum, które - jak przyznają - ma jedynie charakter sondażowy.

"Zdajemy sobie sprawę, że jego wyniki nie będą dla nikogo wiążące, ale rządzący powinni wiedzieć, jaka jest opinia załogi o zarządzie przedsiębiorstwa, nad którym Skarb Państwa pełni nadzór właścicielski" - mówił wcześniej PAP Brudziński. Jak diagnozował, kondycja firmy "pozostawia wiele do życzenia", ale "nie jest na tyle tragiczna, by odbierać pracownikom ok. 20 proc. ich rocznych zarobków".

W ostatnim czasie spółki węglowe, przymuszone trudną sytuacją na światowym rynku węgla, szukają oszczędności i możliwości pozyskania kapitału, np. poprzez emisję euroobligacji. We wrześniu JSW poinformowała, że rozważa likwidację uprawnień emerytów do bezpłatnego węgla od początku 2015 r.

Pod koniec września Kompania Węglowa zdecydowała o likwidacji uprawnień m.in. emerytów i rencistów do bezpłatnego węgla od 1 stycznia 2015 r. Argumentowano, że spółka nie jest w stanie dalej ponosić ciężaru tego świadczenia.