Z tego rekordu Ukraińcy się nie ucieszą. Mowa o zatrzymywaniu żywności

Masło z Ukrainy, wino z Chile oraz kukurydza z Egiptu - to tylko przykładowe produkty zablokowane przez służby w tym roku.

Dr Tomasz Białas, dyrektor Biura Strategii i Kontroli Wewnętrznej w Głównym Inspektoracie Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, przedstawił WP Finanse wyniki kontroli przeprowadzonych w pierwszym półroczu dotyczącym handlu zagranicznego.

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. inspekcja wydała 167 decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu - informuje.

Wyniki tych kontroli są gromadzone w centralnym rejestrze. Dane zebrane w pierwszym półroczu pokazują, z jakich krajów pochodziły zatrzymane produkty.

Ukraina wyrasta na godnego lidera z 124 negatywnymi decyzjami. Dla porównania, zgodnie z biuletynem "Wiedza i Jakość" autorstwa IJHARS, w całym ubiegłym roku Inspekcja wydała 253 decyzje dotyczące 272 partii produktów z Ukrainy, które nie spełniały standardów jakości handlowej.

Według wyników za pierwsze półrocze 2024 r., drugie miejsce zajmuje Wielka Brytania z 14 zakazami, a trzecie Serbia z 10 decyzjami.

Inne kraje pojawiają się sporadycznie na liście. Trzy decyzje dotyczyły Chin, a po dwie - Turcji, Egiptu, Chile i Mołdawii. Kontrole w pierwszym półroczu 2024 roku objęły również produkty z krajów takich jak Indonezja, Kazachstan, Izrael, Pakistan, Mjanma, Peru, Nowa Zelandia i Rosja.

W ramach Głównego Inspektoratu działa 16 oddziałów regionalnych, jednak liczba wydawanych negatywnych decyzji różni się w zależności od regionu.

Najwięcej takich decyzji wydał Wojewódzki Inspektorat w Lublinie (52), a następnie w Rzeszowie (46) i Bydgoszczy (22).

- Najczęściej stwierdzane przez inspektorów IJHARS nieprawidłowości to niezgodności w zakresie znakowania np. bezprawne użycie deklaracji "bez GMO", całkowity brak oznakowania w języku polskim, błędy w zakresie wartości odżywczej - wymienia dr Białas.

Kolejnym powodem wydawania zakazów było wykrycie szkodników oraz oznak zepsucia produktów. Przykładowo, IJHARS w Lublinie na początku maja wykryła martwe i żywe szkodniki w partii 22 590 kg nasion lnu z Ukrainy.

Dr Białas podkreśla również, że część decyzji wydawano z powodu "niespełnienia wymagań dotyczących parametrów fizykochemicznych", co oznacza głównie nieodpowiednie wyniki badań dotyczących wilgotności, zawartości cukru oraz tłuszczu.

IJHARS, podlegający pod Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, odpowiada za nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych. Ustawa definiuje jakość handlową jako "cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych".

W celu oceny jakości, IJHARS przeprowadza planowane i doraźne kontrole krajowe oraz monitoruje towary spoza Unii Europejskiej i EFTA.

Kontrole na granicy z Ukrainą są prowadzone 24/7, co pozwala na bieżące monitorowanie przepływu towarów i przekazywanie istotnych raportów do odpowiednich organów.

Kontrola IJHARS obejmuje jedną z czynności, która wprost wynika z przepisów. W jej ramach inspektorzy mają prawo:

• sprawdzić dokumenty umożliwiające identyfikację artykułu rolno-spożywczego, atesty jakościowe, wyniki badań laboratoryjnych oraz inne dokumenty świadczące o jego jakości handlowej,
• sprawdzić opakowania, oznakowania, prezentację artykułu rolno-spożywczego oraz warunków jego przechowywania i transportu,
• dokonać oględzin towaru,
• pobrać próbki i wykonać badania laboratoryjne,
• ustalić klasę jakości produktu.

- W przypadku, gdy towar nie spełnia wymagań w zakresie jakości handlowej określonych w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanych, właściwy dla miejsca przeprowadzanej kontroli Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych wydaje decyzję o zakazie wprowadzania danej partii towaru do obrotu na teren Polski, a następnie przekazuje związaną z tym dokumentację do właściwego organu Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), który podejmuje decyzję odnośnie dalszego postępowania - wyjaśnia nam dr Białas.

Maria Glinka, dziennikarka WP Finanse i money.pl