nbp(strona 2/339)

- Wakacje kredytowe to niezbędne rozwiązanie. Bank centralny i rząd mają prawo poczuwać się do odpowiedzialności za to, co się stało - powiedział w programie "Newsroom WP" prof. Witold Orłowski z Akademii Finansów i Biznesu Vistula. - Ludzie mają naprawdę prawo mówić, że jak mieli nie brać kredytów, skoro w telewizji prezes NBP obiecywał, że stopy procentowe będą niskie. On to gwarantował. Ludziom wprowadzonym w błąd trzeba pomóc. Wakacje kredytowe są potrzebne, ale należy tę pomoc ograniczyć do osób, które naprawdę jej potrzebują. Jak szalupa tonie, to trzeba ratować tych, którzy nie potrafią pływać. Natomiast priorytetem jest teraz walka z inflacją. A to wymaga ograniczenia pieniądza na rynku. Tymczasem mamy „trzynastki” i „czternastki”, które rząd przedstawia jako działania antyinflacyjne. To jest komedia, przecież takie decyzje są proinflacyjne.

- Jestem przekonany, że RPP podejmie decyzję o dziesiątej podwyżce stóp procentowych, bo nie ma innego wyjścia - powiedział w programie "Newsroom" WP prof. Artur Nowak-Far, SGH, Kolegium Ekonomiczno-Społeczne. – Trzeba jednak pamiętać o tym, że decyzja dziś podjęta, będzie miała swoje skutki dopiero za czas jakiś. Dziś wciskamy guzik, a za pół roku zobaczymy efekt. Dlatego przed RPP i prezesem Adamem Glapińskim trudna decyzja. Uważam, że jego wystąpienia na konferencjach prasowych przejdą do historii. To są jakieś pogadanki. Warto zobaczyć wystąpienia prezesów banków centralnych w innych krajach. Im więcej prezes Glapiński robi wynurzeń, tym gorzej. Powinien tłumaczyć obywatelom pewne mechanizmy, ale robi to tak, że nie wiadomo, które komunikaty są do społeczeństwa, a które dla rynku.

- Wakacje kredytowe dla wszystkich to absurdalny pomysł - powiedział w programie "Newsroom WP" Piotr Kuczyński, analityk Domu Inwestycyjnego Xelion. – Rząd może nie słuchać tego, co mówią banki, ale przed tym pomysłem ostrzega także Narodowy Bank Polski, kierowany przez prezesa Adama Glapińskiego. Tego głosu nie można lekceważyć. Został jeszcze pan prezydent, który jeszcze ustawy nie podpisał i mam nadzieję, że ją zawetuje. Wakacje kredytowe dla wszystkich to przesada. Są ludzie, którzy brali kredyty 15 lat temu i mają jeszcze 15 lat spłacania rat przed sobą. Mieli WIBOR wyższy niż jest w tej chwili i po drodze dzięki spadkowi stóp procentowych zyskiwali. Dlaczego mają teraz mieć wakacje kredytowe? Nie pochwalam tego. Trzeba pomagać tym, którzy nie z własnej winy mają problemy, ale nie wszystkim, bo to absurd.

Rząd przedstawił pakiet wsparcia, zakładający m.in. likwidację wskaźnika WIBOR i zastąpienie go innym, w założeniach niższym, ale zmieniającym się znacznie częściej. - To będzie powodować ogromną niepewność u kredytobiorców, bo WIBOR był jasny i klarowny. Nawiasem mówiąc, nie wiem, jak oni sobie poradzą z systemami komputerowymi, bo przecież do nowego wskaźnika trzeba je zmienić - powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Hanna Gronkiewicz-Waltz, była prezes NBP.

Od 13 lat mamy do czynienia ze zmianą polityki monetarnej większości banków centralnych na świecie. Po wybuchu kryzysu z 2008 roku zaczęły one skupywać obligacje skarbowe. Dołączył do nich również Narodowy Bank Polski, lecz dopiero w 2020 roku - po wybuchu pandemii koronawirusa. Trend jednak zaczął się zmieniać i największe banki centralne albo zaczynają wyprzedawać aktywa, albo mają to w planach. - Narodowy Bank Polski dość późno zaczął skupować obligacje skarbowe, a zrobił to pod presją sytuacji okołopandemicznej na przełomie marca i kwietnia 2020 roku. Na tamten moment taka polityka służyła wydobyciu z recesji, do jakiej w krótkim terminie doprowadziło zamknięcie nas wszystkich w domach - wskazał Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP. - To, co niepokoi, to fakt, że ten program skupu aktywów trwał aż do listopada 2021 roku. Czyli już po tym, jak bank centralny zaczął podnosić stopy procentowe w zaskakujący sposób w październiku 2021 roku, ciągle jeszcze drugą rączką dokarmiał rząd pieniędzmi - stwierdził gość programu "Money. To się liczy". Ekonomista wskazuje, że NBP nadal nie poinformował, co zrobi ze środkami pozyskanymi z obligacji rządowych. - Taka polityka stoi w wyraźnym kontraście z doświadczeniami banków centralnych krajów rozwiniętych. Tam obywatele i uczestnicy rynków finansowych dostają przejrzysty harmonogram tego, czy takie środki będą reinwestowane, czy też będą zabierane - punktuje nasz gość.

- Nie potrafię znaleźć racjonalnego wytłumaczenia, dlaczego bank centralny w Polsce nie komunikuje się jasno na temat swoich planów dotyczących obligacji skarbowych w portfelu – przyznaje w programie "Money. To się liczy" Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP. Jak przypomina, NBP posiada ich za niemal za 150 mld zł. – To nie są małe kwoty i będą miały wpływ na to, jak restrykcyjna będzie polityka monetarna – zaznacza. – Wiarygodny prezes banku centralnego osiąga cele, które niewiarygodny prezes musi osiągać poprzez podwyżki stóp procentowych, albo inne realne działania. Prezes Glapiński stracił wiarę w swoje słowa. Rynek ufał i gospodarstwa domowe ufały, że zapowiedź stabilizowania inflacji jest wiarygodna - dodał.

– Moim zdaniem Rada Polityki Pieniężnej wróci do miarowego podwyższania stóp procentowych w skali 50 punktów bazowych miesięcznie. W marcu sytuacja była wyjątkowa, mieliśmy do czynienia z początkiem wojny w Ukrainie, RPP musiała dostarczyć dodatkową premię za ryzyko – powiedział w programie "Money. To się Liczy" Piotr Bujak, główny ekonomista PKO BP. – Powrót do ścieżki podwyżek sprzed marca jest pożądany, choćby po to, by pokazać, że nie ma powodów do paniki – dodał.

- Ciągle wraca ten temat, czy prezes Glapiński się pomylił, czy RPP popełniła błąd. Ja nie wiem. Narodowy Bank Polski ma najlepszy ośrodek analityczny w kraju. To jest ośrodek najlepiej wyposażony w bazy danych i gromadzący wybitnych analityków - powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Elżbieta Mączyńska, honorowa prezes PTE. - Decyzje RPP i samego prezesa Adama Glapińskiego nie biorą się z powietrza. Chciałam przypomnieć, że w tej dyskusji czy RPP nie za wcześnie podjęła decyzję o podwyżce stóp procentowych wypowiedziały się organizacje międzynarodowe - dodała.