ukraina(strona 5/54)

- W tym momencie mamy ogromną liczbę uchodźców w Polsce. Część z nich wyjedzie do innych krajów, część wróci do Ukrainy, jeśli wszystko się uspokoi. Mimo to, cały czas bardzo wielu ludzi zostanie w Polsce. Nie chcielibyśmy, żeby ta grupa oddzieliła się od naszego społeczeństwa, dlatego mamy plany krótko i długoterminowe. Postanowiłyśmy zrobić z tego projektu międzynarodową ekspansję, bo jesteśmy przekonani, że taka akcja może działać również w innych krajach Unii Europejskiej. Następnym krajem, do którego będziemy wchodzić, są Węgry – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Maria Szuster, współautorka projektu

– Bardzo potrzebna jest pomoc polegająca nie tylko na znalezieniu miejsca zamieszkania, czy pomocy medycznej. Widzimy, że w tej bardzo trudnej sytuacji potrzebne jest pokazanie normalności, codziennego życia. Udzielenie wsparcia, które uświadamia młode osoby z Ukrainy, że jest wokół nich ktoś, kto się o nie troszczy. Zgłosiło się do nas już 10 tys. osób, mamy kilkaset par. Myślę, że to jest ogromny sukces – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Maria Trybus, współautorka projektu "Druha we mnie masz".

– Nasz platforma "Druha we mnie masz" to program, który ma łączyć młodzież polską z młodzieżą ukraińską, potrzebującą pomocy. Kierujemy ten program do osób w wieku 16–25 lat. Oferujemy możliwość znalezienia przyjaciela, który pomoże zarówno w aspektach edukacyjnych, jak nauka języka polskiego, czy pomoc w poruszaniu się po mieście – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Maria Trybus, współautorka projektu "Druha we mnie masz". – Dołączenie do naszej inicjatywy jest ogólnodostępne dla wszystkich. Strona prowadzona jest w trzech językach – polskim, angielskim i ukraińskim. Umieszczone są na niej dwa formularze – jeden dla polskiego, drugi dla ukraińskiego przyjaciela. Osoba z Polski, wypełniając taki formularz, pisze, w jaki sposób mogłaby pomóc osobie z Ukrainy. Z kolei osoba z Ukrainy pisze, jakiej pomocy potrzebuje – wyjaśnia Maria Szuster, druga autorka projektu.

Gospodarka jest nieodłącznym elementem państwa. Bez niej nie można funkcjonować w trakcie wojny i myśleć o odbudowie kraju po jej zakończeniu. Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej, podkreśla, że Ukraina myśli już o odbudowie. – Rząd powołał już pięć grup merytorycznych, które pracują nad zasadami de facto budowy nowego państwa. Co ważne, w tym przygotowywanym programie Ukraina stawia zdecydowanie na nowe technologie. Można wręcz powiedzieć, że cywilizacyjnie może przeskoczyć wiele krajów, jeżeli ten proces skutecznie będzie prowadzony – nie ma wątpliwości gość programu "Money. To się liczy". Odbudowa państwa ma opierać się na trzech fundamentach: nowoczesnych technologiach, całkowite embargo na współpracę energetyczną z Rosją oraz digitalizacja gospodarki. – Ukraińcy już wcześniej w obszarze digitalizacji i dostępu do cyfrowych usług w wielu obszarach nas wyprzedzali. A dzisiaj stawiają zdecydowanie na cyfrową gospodarkę i myślę, że przy tej determinacji i konsekwencji w działaniu, ten proces może im się udać – prognozuje nasz rozmówca.

Ile zostało z gospodarki Ukrainy po niemal dwóch miesiącach wojny? W programie "Money. To się liczy" zapytaliśmy o to Jacka Piechotę, prezesa Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. – Według szacunków Banku Światowego nawet 45 proc. gospodarki Ukrainy może zostać zniszczone. Rząd wycenia straty na około bilion dolarów. To jest pięciokrotne jednoroczne PKB Ukrainy – wyliczał nasz rozmówca. Działania wojenne dotknęły dziesięć obwodów kraju, odpowiadających za połowę PKB. A, jak zwraca uwagę ekspert, ostrzeliwane są też miasta nieznajdujące się na terenach objętych wojną. – Ta sytuacja powoduje, że – według ukraińskich informacji – zniszczono praktycznie 30 proc. powierzchni biurowych przedsiębiorstw, a więc te straty są rzeczywiście bardzo głębokie – ocenia Jacek Piechota.

Przed 2014 rokiem Donbas odpowiadał za jedną czwartą PKB Ukrainy. Po aneksji Krymu, Rosja zagięła parol także na ten region, przez co dziś gospodarczo jest on kompletnie zmarginalizowany. – Donbas to przede wszystkim ciężki przemysł, metalurgia, hutnictwo, przemysł wydobywczy, czyli te sektory, które tak naprawdę odchodzą do historii, do przeszłości w wielu wysoko rozwiniętych krajach – opowiadał Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. Kiedyś region ten był głównym bodźcem napędzającym gospodarkę i eksport ukraiński, lecz to już przeszłość. – Dziś sytuacja zmienia się diametralnie. Na zgliszczach Donbasu na pewno nie będzie odbudowywany ciężki przemysł. Ukraina stawia na nowe technologie, a w związku z tym na pewno nie będzie tam powrotu do gospodarki zdominowanej przez ciężkie sektory – stwierdził gość "Money. To się liczy".

Rosja prowadziła swoją politykę energetyczną tak, żeby wywołać w Europie kryzys energetyczny. Transporty gazu były sukcesywnie zmniejszane, a niemieckie magazyny należące do spółki-córki Gazpromu, przejęte niedawno przez niemiecki rząd, okazały się puste. - Inflacja Putina jest związana z tym, co wydarzyło się już w zeszłym roku. Decyzja Rosji o tym, żeby zmniejszyć dostawy gazu do Europy Zachodniej, podnosząc ceny tuż przed sezonem grzewczym. Rosja przygotowywała się do konfliktu zbrojnego przez konflikt energetyczny i ekonomiczny - powiedział w programie "Money. To się Liczy" Piotr Arak, dyrektor PIE.

- Oczekiwałbym jasnego planu. Bo naturalnie trzeba w Rosję uderzyć. Nie tylko militarnie, tak jak to bohatersko robią Ukraińcy, ale i gospodarczo. Tylko to wyjście trzeba zaplanować. Przykład: embargo na rosyjski węgiel. Bardzo dobrze, że to robimy, ale ja mam głosy od branży polskich producentów warzy, którzy potrzebują wysokokalorycznego ekogroszku. Oni potrzebują 2–3 miesiące więcej - powiedział w programie "Money. To się Liczy" Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan. - Nie chcę mówić, żebyśmy robili biznes z Rosją. Ale możemy jednocześnie uderzyć w Rosję, ale i chronić naszą gospodarkę, w którą i tak już uderzono z różnych stron - dodał.

– Pomoc osobom, które zostały w Ukrainie, jest skomplikowana od samego początku. Natomiast w międzyczasie, ponieważ konflikt trwa i eskaluje, zwiększyła się liczba organizacji, ludzi i dostaw. Zakres pomocy tam na miejscu każdego dnia rośnie. My zaczynaliśmy od 140 osób, które były tam na stałe od 8 lat. W tej chwili to jest już ogromna liczba pracowników, którzy dystrybuują pomoc, którzy organizują mobilne zespoły zajmujące się ochroną dzieci, wsparciem psychologicznym i organizowaniem edukacji, bo pamiętajmy, że tam system nie działa, szkoły są zamknięte – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Renata Bem, z–ca dyrektora generalnego UNICEF Polska.

– Jesteśmy pod ogromnym wrażeniem społeczności naszego kraju, która natychmiast ruszyła do pomocy. Ten odzew, który ukraińscy uchodźcy otrzymali od Polaków, jest naprawdę fantastyczny. Natomiast z naszej perspektywy ważne jest to, żeby zastanowić się nad tym co dalej. Wiele osób przyjęło uchodźców do siebie, udzieliło im pomocy, ale za chwilę zmierzymy się z problemem Co dalej ma się wydarzyć z tymi ludźmi. Połowa z nich to są dzieci, które za chwilę muszą iść do szkoły. Konieczna jest opieka zdrowotna. Konieczne jest stworzenie systemu do dalszego działania i pomagania tym ludziom – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Renata Bem, z–ca dyrektora generalnego UNICEF Polska.

Trzeba by się zastanowić nad tym, do kogo kierujemy naszą pomoc. Jeśli to są Ukraińcy w Polsce, to te osoby często już znalazły sobie mieszkanie i potrzebują tego, czego nie były w stanie zabrać z domu, jak np. garnki, ubrania na okres przejściowy, zeszyty dla dzieci, które wracają do szkół. Dla osób, które właśnie przekraczają granicę, potrzebne są zupełnie inne rzeczy. Np. żywność, którą można zjeść po drodze, artykuły higieniczne, pieluszki. Osobom, które zostały w Ukrainie, potrzebna jest jeszcze inna pomoc. Zupełnie czegoś innego będą z kolei potrzebować instytucje. Dlatego najbardziej efektywna jest pomoc finansowa. Można też zapytać. Jeśli w naszej okolicy działają małe stowarzyszenia, to one często ogłaszają co jest aktualnie potrzebne - powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Helena Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej.

- W tym momencie to już są miliardy dolarów. Na samym początku szacowano, że potrzeby humanitarne w pierwszym tygodniu wojny wynosiły ponad miliard, teraz trudno to tak naprawdę oszacować. Codziennie niszczone są drogi, mosty, infrastruktura wodno-sanitarna, czy elektrownie. Niektóre szpitale są niszczone w całości, będzie trzeba je odbudować od zera, nie tylko naprawić. Do tego koszty rozminowywania. Dopóki wojna trwa, szacowanie takich kosztów będzie bardzo trudne - powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Helena Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej.

- Nasz wiceprezes, Oleg Dubisz, walczy w obronie terytorialnej Kijowa. Pomoc staramy się kierować bezpośrednio tam - powiedział w programie "Newsroom" WP prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. - Wstąpił do oddziałów obrony terytorialnej. Walczy, mimo że nie musi, bo ma ponad 60 lat. Mamy cały czas kontakt, rozmawialiśmy wczoraj wieczorem. Najważniejsza pomoc, jakiej dzisiaj potrzebuje, to kamizelki kuloodporne, hełmy i apteczki. Oraz pomoc finansowa, bo wiele rzeczy, które potrzebne są na miejscu, wciąż jeszcze można kupić - dodał.

Ukraina do końca roku wprowadza zakaz eksportu żyta, jęczmienia, gryki, prosa, cukru, soli i mięsa - poinformował w środę ukraiński rząd. Myślę, że to zrozumiałe. Ukraina znajduje się w wyjątkowej sytuacji, więc zaopatrzenie tych obywateli, którzy zostali, którzy walczą, musi być na pierwszym miejscu - powiedział w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. Ukraina jest ważnym eksporterem żywności i decyzja ukraińskiego rządu może wpłynąć na globalne podwyżki cen żywności. - Są takie obawy, Rosja i Ukraina odpowiadają za 26 proc. światowego eksportu pszenicy. W ciągu kilku dni ceny wzrosły o 50 proc. i należy się spodziewać, że to będzie postępować - powiedział Jacek Piechota.

Z Polski masowo wyjeżdżają obywatele Ukrainy, którzy wracają do kraju, by bronić go przed inwazją Rosji. - Z placów budowy schodzą, z zakładów pracy schodzą pracownicy, nie da się ich szybko zastąpić, pracownicy muszą się teraz dostosować do sytuacji. Z drugiej strony w całym tym nieszczęściu dopatrujemy się szansy, jaką jest przyjazd uchodźców do Polski. Są to głównie kobiety z dziećmi. Naszą rolą, jako pracodawców, ale i jako państwa, jest asymilacja i zaopiekowanie się tymi osobami. Ważne jest to, żeby te osoby wchodziły aktywnie na rynek pracy, a nie zasilały wprost polskiego systemu pomocy społecznej - powiedział w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski Rafał Baniak, prezes Pracodawców RP.

Rząd apeluje o otwarcie sklepów na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie także w niedziele. Zapowiada też zmiany legislacyjne. – Działanie rządu jest w pełni zrozumiałe, chodzi o to, żeby ułatwić dostęp do produktów żywnościowych osobom, które przekraczają granicę Polski. Sprawa jest bardzo dynamiczna, pierwsze deklaracje usłyszeliśmy z ust rządu w niedzielę. Oczywiście liczymy na to, że ta sprawa zostanie uregulowana jakimś rozporządzeniem, bo trudno sobie wyobrazić pełną ścieżkę legislacyjną – powiedział w programie "NEWSROOM" Wirtualnej Polski Maciej Ptaszyński, wiceprezes Polskiej Izby Handlu. – Sprawa powinna być uregulowana, bo zapowiedzi zapowiedziami, ale przedsiębiorcy muszą wiedzieć, jak prawo reguluje takie rozwiązania. Dobrze byłoby, gdyby w ślad za deklaracjami poszły realne działania legislacyjne – dodał.

– Według moich danych co najmniej 8 sieci handlowych na terenie Polski wycofuje wszystkie lub niektóre produkty pochodzenia rosyjskiego. Wydaje się, że ta akcja się rozszerza, codziennie dowiadujemy się o kolejnych sieciach, które dołączają do akcji. Jest to taki oddolny odpowiednik sankcji, które społeczność międzynarodowa nakłada na Rosję po jej ataku na Ukrainę – powiedział w programie "NEWSROOM" Wirtualnej Polski Maciej Ptaszyński, wiceprezes Polskiej Izby Handlu.

"Zrobimy wszystko, aby ścigać zbrodnie rosyjskich oligarchów. Idziemy po was, po wasze przestępczo zarobione majątki" – powiedział w ostatnim przemówieniu prezydent USA Joe Biden. – Ewidentnie sankcje zaczynają być odczuwalne. Na poziomie zwykłego obywatela, bo widzieliśmy kolejki przed bankami, rosyjska waluta straciła 40 proc. wartości, widać też, że oligarchowie zaczynają odsuwać się od Władimira Putina. Jeszcze nie mogą sobie pozwolić na otwartą krytykę, ale mówią "dosyć wojny, negocjujmy" – powiedział w programie "NEWSROOM" Wirtualnej Polski dr Marcin Zaborowski z Uczelni Łazarskiego. – Władimir Putin nie wierzył, że Nord Stream 2 będzie zawieszony. Tymczasem już wiadomo, że ten gazociąg nigdy nie będzie otwarty. Myślę, że Putin się z tym nie liczył. Tak samo, jak nie liczył się z tym, że Zachód sięgnie po sankcje związane z systemem SWIFT, czyli że Rosja znajdzie się w takiej sytuacji jak obecnie Iran, co oznacza całkowitą izolację gospodarki – dodał.