ukraina(strona 5/54)

– Bardzo potrzebna jest pomoc polegająca nie tylko na znalezieniu miejsca zamieszkania, czy pomocy medycznej. Widzimy, że w tej bardzo trudnej sytuacji potrzebne jest pokazanie normalności, codziennego życia. Udzielenie wsparcia, które uświadamia młode osoby z Ukrainy, że jest wokół nich ktoś, kto się o nie troszczy. Zgłosiło się do nas już 10 tys. osób, mamy kilkaset par. Myślę, że to jest ogromny sukces – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Maria Trybus, współautorka projektu "Druha we mnie masz".

– Nasz platforma "Druha we mnie masz" to program, który ma łączyć młodzież polską z młodzieżą ukraińską, potrzebującą pomocy. Kierujemy ten program do osób w wieku 16–25 lat. Oferujemy możliwość znalezienia przyjaciela, który pomoże zarówno w aspektach edukacyjnych, jak nauka języka polskiego, czy pomoc w poruszaniu się po mieście – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Maria Trybus, współautorka projektu "Druha we mnie masz". – Dołączenie do naszej inicjatywy jest ogólnodostępne dla wszystkich. Strona prowadzona jest w trzech językach – polskim, angielskim i ukraińskim. Umieszczone są na niej dwa formularze – jeden dla polskiego, drugi dla ukraińskiego przyjaciela. Osoba z Polski, wypełniając taki formularz, pisze, w jaki sposób mogłaby pomóc osobie z Ukrainy. Z kolei osoba z Ukrainy pisze, jakiej pomocy potrzebuje – wyjaśnia Maria Szuster, druga autorka projektu.

Gospodarka jest nieodłącznym elementem państwa. Bez niej nie można funkcjonować w trakcie wojny i myśleć o odbudowie kraju po jej zakończeniu. Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej, podkreśla, że Ukraina myśli już o odbudowie. – Rząd powołał już pięć grup merytorycznych, które pracują nad zasadami de facto budowy nowego państwa. Co ważne, w tym przygotowywanym programie Ukraina stawia zdecydowanie na nowe technologie. Można wręcz powiedzieć, że cywilizacyjnie może przeskoczyć wiele krajów, jeżeli ten proces skutecznie będzie prowadzony – nie ma wątpliwości gość programu "Money. To się liczy". Odbudowa państwa ma opierać się na trzech fundamentach: nowoczesnych technologiach, całkowite embargo na współpracę energetyczną z Rosją oraz digitalizacja gospodarki. – Ukraińcy już wcześniej w obszarze digitalizacji i dostępu do cyfrowych usług w wielu obszarach nas wyprzedzali. A dzisiaj stawiają zdecydowanie na cyfrową gospodarkę i myślę, że przy tej determinacji i konsekwencji w działaniu, ten proces może im się udać – prognozuje nasz rozmówca.

Ukraińskie przedsiębiorstwa nadal są aktywne, pomimo szalejącej wojny w ich kraju. – To jest fenomen Ukrainy. Z jednej strony mamy relokację przedsiębiorstw na zachód kraju. W Ministerstwie Rozwoju Gospodarczego jest blisko 700 wniosków o zgodę na taką relokację. Przenoszone są także duże przedsiębiorstwa – w ostatnim tygodniu do obwodu lwowskiego przeniesiono dużą fabrykę z Krematorska – opowiadał Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. – Funkcjonuje też państwo, funkcjonują lokalne samorządy. To efekt decentralizacji, którą Ukraina przechodziła przez ostatnie lata. Merowie i społeczność lokalna zapewniają funkcjonowanie praktycznie wszystkich usług komunalnych, organizują dyżury i godziny otwarcia sklepów, czy dostawy żywności. To jest naprawdę fenomen Ukrainy – nie krył zachwytu gość "Money. To się liczy".

Przed 2014 rokiem Donbas odpowiadał za jedną czwartą PKB Ukrainy. Po aneksji Krymu, Rosja zagięła parol także na ten region, przez co dziś gospodarczo jest on kompletnie zmarginalizowany. – Donbas to przede wszystkim ciężki przemysł, metalurgia, hutnictwo, przemysł wydobywczy, czyli te sektory, które tak naprawdę odchodzą do historii, do przeszłości w wielu wysoko rozwiniętych krajach – opowiadał Jacek Piechota, prezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej. Kiedyś region ten był głównym bodźcem napędzającym gospodarkę i eksport ukraiński, lecz to już przeszłość. – Dziś sytuacja zmienia się diametralnie. Na zgliszczach Donbasu na pewno nie będzie odbudowywany ciężki przemysł. Ukraina stawia na nowe technologie, a w związku z tym na pewno nie będzie tam powrotu do gospodarki zdominowanej przez ciężkie sektory – stwierdził gość "Money. To się liczy".

Rosja prowadziła swoją politykę energetyczną tak, żeby wywołać w Europie kryzys energetyczny. Transporty gazu były sukcesywnie zmniejszane, a niemieckie magazyny należące do spółki-córki Gazpromu, przejęte niedawno przez niemiecki rząd, okazały się puste. - Inflacja Putina jest związana z tym, co wydarzyło się już w zeszłym roku. Decyzja Rosji o tym, żeby zmniejszyć dostawy gazu do Europy Zachodniej, podnosząc ceny tuż przed sezonem grzewczym. Rosja przygotowywała się do konfliktu zbrojnego przez konflikt energetyczny i ekonomiczny - powiedział w programie "Money. To się Liczy" Piotr Arak, dyrektor PIE.

- Oczekiwałbym jasnego planu. Bo naturalnie trzeba w Rosję uderzyć. Nie tylko militarnie, tak jak to bohatersko robią Ukraińcy, ale i gospodarczo. Tylko to wyjście trzeba zaplanować. Przykład: embargo na rosyjski węgiel. Bardzo dobrze, że to robimy, ale ja mam głosy od branży polskich producentów warzy, którzy potrzebują wysokokalorycznego ekogroszku. Oni potrzebują 2–3 miesiące więcej - powiedział w programie "Money. To się Liczy" Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan. - Nie chcę mówić, żebyśmy robili biznes z Rosją. Ale możemy jednocześnie uderzyć w Rosję, ale i chronić naszą gospodarkę, w którą i tak już uderzono z różnych stron - dodał.

– Pomoc jest efektywna wtedy, kiedy jest celowana. Zachęcam firmy, które fantastycznie odpowiedziały na nasze apele i zaczęły organizować pomoc, do kontaktu z organizacjami humanitarnymi, które tę pomoc niosą i mają dostęp do wiedzy, co jest najbardziej potrzebna – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Renata Bem, z–ca dyrektora generalnego UNICEF Polska. – Pomoc ze strony biznesu może być dwojaka. Po pierwsze pomoc finansowa, która jest dla nas kluczowa. Mamy ogromny magazyn humanitarny w Kopenhadze, z którego w każdy zakątek świata w 72 godziny jesteśmy w stanie dostarczyć artykuły pomocowa, ale siłą rzeczy trzeba ten magazyn uzupełniać. Natomiast są też firmy, które mogą pomagać, przekazując swoje produkty, bo mają akurat takie, które są potrzebne – dodała.

– Jesteśmy pod ogromnym wrażeniem społeczności naszego kraju, która natychmiast ruszyła do pomocy. Ten odzew, który ukraińscy uchodźcy otrzymali od Polaków, jest naprawdę fantastyczny. Natomiast z naszej perspektywy ważne jest to, żeby zastanowić się nad tym co dalej. Wiele osób przyjęło uchodźców do siebie, udzieliło im pomocy, ale za chwilę zmierzymy się z problemem Co dalej ma się wydarzyć z tymi ludźmi. Połowa z nich to są dzieci, które za chwilę muszą iść do szkoły. Konieczna jest opieka zdrowotna. Konieczne jest stworzenie systemu do dalszego działania i pomagania tym ludziom – powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Renata Bem, z–ca dyrektora generalnego UNICEF Polska.

Trzeba by się zastanowić nad tym, do kogo kierujemy naszą pomoc. Jeśli to są Ukraińcy w Polsce, to te osoby często już znalazły sobie mieszkanie i potrzebują tego, czego nie były w stanie zabrać z domu, jak np. garnki, ubrania na okres przejściowy, zeszyty dla dzieci, które wracają do szkół. Dla osób, które właśnie przekraczają granicę, potrzebne są zupełnie inne rzeczy. Np. żywność, którą można zjeść po drodze, artykuły higieniczne, pieluszki. Osobom, które zostały w Ukrainie, potrzebna jest jeszcze inna pomoc. Zupełnie czegoś innego będą z kolei potrzebować instytucje. Dlatego najbardziej efektywna jest pomoc finansowa. Można też zapytać. Jeśli w naszej okolicy działają małe stowarzyszenia, to one często ogłaszają co jest aktualnie potrzebne - powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Helena Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej.

- Musimy pamiętać, że taka pomoc to nie jest szybki bieg, to jest maraton. Taka pomoc zajmie lata. Samo rozminowywanie terenu Ukrainy szacuje się na dwa lata. Pamiętajmy, że wiele osób będzie musiało zostać w Polsce do czasu przywrócenia niektórych usług w Ukrainie, bo po prostu nie będą miały do czego wracać. Pomoc efektywna to nie jest pomoc pospieszna i wypełniona emocjami, chociaż one się w nas kłębią. Musimy podchodzić do niej z chłodną głową - powiedziała w programie "Money. To się Liczy" Helena Krajewska z Polskiej Akcji Humanitarnej.